Powstańcze biografie

Reinke Teofil

Reinke Teofil (1890-1962), s. Jana oraz Konstancji z domu Staniszewskiej z Annowa. Ur. 7.12.1890 r. w Barcinie. Wychowywał się w rodzinie patriotycznej i katolickiej, będąc najstarszym z 11 rodzeństwa. Jan był z zawodu szewcem, podobnie jak jego ojciec. Ponieważ w Barcinie szewców było dużo, a rodzina liczna, więc ojciec Teofila podejmował się również prac doraźnych w budownictwie, a także w Zakładach Wapienniczych w Wapnie. Pasjonował się wędkarstwem. Lubił, aby któreś z dzieci, podczas gdy on naprawiał obuwie, czytało mu polską gazetę lub książkę.
Matka Teofila, Konstancja, była wnuczką powstańca listopadowego 1830-1831 na Żmudzi, Walentego Staniszewskiego. Jak głosił przekaz rodzinny, Walenty Staniszewski był skazany zaocznie na śmierć przez zaborcę rosyjskiego i dlatego musiał uchodzić z zaboru rosyjskiego. Przekroczył ówczesną granicę rosyjsko-pruską na Wiśle w okolicach Ciechocinka. Pomagali mu w tym dwaj szlachcice, Skarżyński i Paruszyński. U tego ostatniego pozostał w majątku i był strażnikiem leśnym w Uklei koło Służewa.
Młodsze siostry Teofila, Anna i Aniela, należały do chóru kościelnego przy parafii św. Jakuba w Barcinie, a także brały udział w organizowanych przez parafię przedstawieniach parafialnych. Teofil po ukończeniu siedmioklasowej szkoły powszechnej w Barcinie pomagał i uczył się w warsztacie szewskim swego ojca. Następnie powołany został do pruskiego wojska. Brał udział w I wojnie światowej na froncie w Belgii. Podczas jednej z potyczek został ugodzony w szyję, a następnie przewieziony do szpitala. Leczenie kontynuował w szpitalu w Bydgoszczy. Do wojska już nie wrócił. Gdy w Barcinie w 1918 r. tworzył się oddział powstańców wielkopolskich, a jednym z jego organizatorów był m.in. kuzyn, późniejszy burmistrz Edmund Reinke, Teofil przyłączył się do tego oddziału. Jako szeregowiec piechoty brał udział w Powstaniu Wielkopolskim od 1.01.1919 r., zaczynając od działań przy oswobadzaniu Barcina. Kolejne walki, w których uczestniczył jako członek kompanii barcińskiej, miały miejsce 4.01.1919 r. przy rozbrajaniu Niemców, a także 10.01.1919 r. w potyczce w Kani oraz dzień później przy zdobyciu Łabiszyna i w walkach pod Antoniewem. Po przydzieleniu oddziału barcińskiego do 1. kompanii poznańskiej stacjonującej w Łabiszynie brał udział w walkach pod Pszczółczynem, we Florentynowie i pod Rynarzewem. W Powstaniu Wielkopolskim jako sanitariuszki uczestniczyły także siostry Teofila, Barbara i Jadwiga. Podczas gdy młodzi byli w oddziałach, starsi barciniacy, m.in. Czesław Reinke, kuzyn Teofila, pilnowali wszystkich rogatek i mostów w Barcinie.
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości Teofil otrzymał pracę na Poczcie Polskiej w Barcinie jako pracownik kontraktowy od 1.04.1920 r., a od sierpnia 1920 r. jako woźny. W tymże roku zawarł związek małżeński z Anielą Dranicką urodzoną w Parlinku, córką murarza Jana Dranickiego i Władysławy z Danielewiczów. W rodzinie żony także panował duch polskości i głęboka wiara katolicka. Teofil jeździł w zaloty rowerem z Barcina do Lubostronia, gdzie w tym czasie mieszkali Draniccy. Ślub odbył się w farze w Łabiszynie, a wesele w Lubostroniu. Po ślubie młodzi małżonkowie zamieszkali w Barcinie. Mieli 6 dzieci. Teofil jako listonosz pracował w Barcinie do 31.08.1938 r., a od 1.09.1938 r. przeniesiony został do Urzędu Pocztowego w Szubinie, gdzie urzędował do 31.08.1939 r.
W dniach 21-22.01.1939 r. uczestniczył w szubińskich uroczystościach dwudziestolecia obchodów walk powstańczych na froncie północnym. Odbył się w tych dniach zjazd dowódców i powstańców wielkopolskich frontu północnego z udziałem władz wojewódzkich, powiatowych, licznych organizacji wojskowych, społecznych i katolickich. We wrześniu 1939 r. opuścił wraz z innymi uciekinierami miasto. Gdy po kilku tygodniach wrócił, nie pozwolono mu podjąć pracy na poczcie. Nie przyjął też niemieckiej grupy narodowościowej. Został zatrudniony przez okupanta przy robotach drogowych. Robotnicy zbierali się na podwórzu poźniejszej weterynarii przy pl. Wolności w Szubinie i ruszali w teren. Jego głównym zajęciem było tłuczenie kamieni używanych do utwardzania drogi. Pod koniec okupacji wraz z innymi Polakami wywieziony w okolice Gniezna do kopania rowów przeciwczołgowych. W 1945 r. po klęsce hitlerowców i po ucieczce Niemców z Szubina wrócił do pracy w Urzędzie Pocztowo-Telekomunikacyjnym w Szubinie na stanowisko doręczyciela. Pracował na poczcie do 1953 r., kiedy to ze względu na utratę zdrowia przeszedł na rentę. Za udział w Powstaniu Wielkopolskim otrzymał brązowy medal – Polska Swemu Obrońcy 1918-1920, natomiast za pracę medal z wizerunkiem Józefa Piłsudskiego, a na rewersie z wizerunkiem orzącego rolnika i datą 1918-1928. Zmarł 13.02.1962 r., pochowano go na cmentarzu parafialnym w Szubinie.

autor publikacji : Alicja Musiała

bibliografia : Materiały z archiwum rodzinnego.

powrót do poprzedniej strony | do góry