Powstańcze biografie

Pietrykowski Tadeusz

Pietrykowski Tadeusz (1895-1940?), s. Franciszka i Anastazji z domu Stefańskiej. Ur. 14.10.1895 r. w Gorzycach. Po przeprowadzce do Kcyni uczęszczał do tutejszej szkoły powszechnej, a następnie kontynuował naukę w Gimnazjum Męskim w Nakle. W 1916 r. uzyskał świadectwo dojrzałości. Należał do Towarzystwa im. Tomasza Zana, które było wyrazem buntu młodzieży polskiej przeciw germanizacji i ograniczaniu kultury polskiej. W 1915 r., gdy nakielskie koło wydawało miesięcznik kulturalno-literacki „Sztandar”, w skład komitetu redakcyjnego wszedł Pietrykowski. Niewielkich rozmiarów wydawnictwo liczyło 12-16 stron. Obok poezji patriotycznej zamieszczano tam wiersze filomatów z Nakła. Ukazało się 5 numerów, pierwszy 1.04.1915 r., ostatni 1.10.1915 r. Po ukończeniu nauki Pietrykowskiego wcielono do armii niemieckiej. Do rodzinnego domu w Kcyni wrócił 17.12.1918 r.
Brał czynny udział w wyzwoleniu miasta w noc sylwestrową 1918/1919 r. Po utworzeniu kompanii kcyńskiej wstąpił w jej szeregi. Rozkazem dowódcy odcinka IV frontu północnego Powstania Wielkopolskiego mianowany został komendantem Kcyni. Funkcję tę objął po Edwardzie Mieczkowskim z Siernik. W lutym 1919 r. awansował na stopień kpr., a w kwietniu mianowano go najpierw adiutantem baonu kcyńskiego, a następnie 1. baonu 9. Płk. Strzel. Wlkp. Po kolejnym awansie na sierż. skierowano go na kurs oficerski. W 1920 r. już jako ppor., żołnierz 67. pp., skierowany został na front litewsko-białoruski. Podczas walk został ranny w ramię. Służbę w wojsku zakończył w kwietniu 1921 r. Po zakończeniu kariery wojskowej rozpoczął studia. Nie wrócił już do filozofii, której ukończenie przerwało mu wcielenie do wojska niemieckiego. Studia prawnicze rozpoczął na Uniwersytecie Poznańskim, by po uzyskaniu dyplomu przenieść się do Torunia. Tam w 1926 r. mianowano go sędzią w sądzie grodzkim, a następnie w sądzie powiatowym, a później w okręgowym. W 1937 r. przeniesiono go do Katowic, gdzie początkowo był wiceprezesem, a następnie do 1939 r. prezesem sądu okręgowego.
Jego zainteresowania wykraczały daleko poza prawo. Po powrocie z wojska wstąpił w szeregi Towarzystwa Powstańców i Wojaków w Kcyni, które nosiło imię poległego powstańca Józefa Codrowa. Zaangażował się także w budowę pomnika poświęconego powstańcom poległym w walce o Kcynię. Pomnik stanął w 1922 r., a Pietrykowski wszedł w skład komitetu budowy pomnika-mogiły. Decyzją z dnia 10.09.1922 r. został mianowany członkiem honorowym Towarzystwa Powstańców i Wojaków im. Józefa Codrowa w Kcyni. Był skarbnikiem toruńskiego Towarzystwa Bibliofilów im. Joachima Lelewela, które powstało w 1926 r. Wstąpił do Toruńskiego Towarzystwa Naukowego. Aktywnie działał jako prezes w Kole Związku Oficerów Rezerwy. Zaangażował się w działalność Towarzystwa do Badań Historii Ruchu Niepodległościowego na Pomorzu. Po przeprowadzce na Śląsk tam również zaczął działać w środowiskach bibliofilskich i naukowych. Odznaczony Krzyżem Walecznych i Medalem Niepodległości.
Tadeusz Pietrykowski był autorem wielu publikacji książkowych i artykułów, m.in.: Sąd Apelacyjny w Toruniu 1920-1933, Toruń 1934, Moje wspomnienia z Lille z czasu okupacji niemieckiej 1917-1918, Toruń 1933, Wojtuszka. Wspomnienie o chłopie wielkopolskim, Toruń 1933, Z przeszłości Kcyni z okazji 666 rocznicy założenia miasta, Kcynia 1928. W 1925 r. zawarł związek małżeński z Joanną z domu Korzeniewską, z którą doczekał się 3 dzieci: Olgierda (ur. 1926), Hanny (1929) i Marii (1931). Po wybuchu II wojny światowej Pietrykowski kierował ewakuacją sądu na wschód. Po dotarciu do Tarnopola został aresztowany i pobity przez żołnierzy Armii Czerwonej. Dalsze jego losy nie są do końca wyjaśnione. Najprawdopodobniej został zamordowany przez NKWD wiosną 1940 r.

autor publikacji : Kamila Czechowska

bibliografia : R. Rosiński, Filomaci pomorscy i krajeńscy w zaborze pruskim, http://kwartalnik-obok.pl; Sąd Apelacyjny w Toruniu 1920-1933, Toruń 1934; W. Śmigielski, Mieszkańcy Żnina i okolic w obozach specjalistycznych NKWD w latach 1939-1940, [w:] Żnińskie Zeszyty Historyczne, Żnin 1996 r.; Z przeszłości Kcyni z okazji 666 rocznicy założenia miasta, Kcynia 1928.

powrót do poprzedniej strony | do góry