Powstańcze biografie
Okupniak Tomasz
Okupniak Tomasz (1895-?), s. Jana i Rozalii z domu Banach. Ur. 19 .11.1895 r. w Łosińcu niedaleko Wągrowca. Miał 6 rodzeństwa. Jego ojciec początkowo był pocztylionem w Skokach obsługującym trasę Skoki – Rogoźno, ale w 1895 r. nabył w Łosińcu działkę z parcelacji o wielkości 5,5 ha. Ponieważ ziemia była lekka i podmokła, nie mogła wyżywić tak licznej rodziny, toteż Jan musiał dorabiać, pracując dorywczo po okolicy, jak również przy budowie linii kolejowej Skoki – Gniezno i Poznań – Bydgoszcz. Do czteroklasowej szkoły powszechnej Tomasz Okupniak uczęszczał w Łosińcu, szkołę ukończył w 1910 r. W 1906 r. jako jedenastolatek uczestniczył w strajku szkolnym. W efekcie na dzieci posypały się kary chłosty, a na rodziców grzywny i kary sądowe. Wówczas to, jak wspominał po latach, chłopcy przyrzekli sobie, że kiedyś pomszczą się na Prusaku za wyrządzone im krzywdy. W 1912 r. opuścił rodzinny dom i przez rok terminował w zawodzie piekarza w Poznaniu, a potem wyjechał do Nadrenii, do miejscowości Bruckhausen, gdzie przebywał już jego starszy brat. Tam zatrudnił się w hucie. W mieście i okolicy mieszkało wielu Polaków. Szybko wciągnął się w działalność miejscowego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” . W Nadrenii Polacy mieli większą swobodę niż w Wielkopolsce.
Kiedy w 1914 r. wybuchła I wojna światowa, Okupniak powrócił do domu. Znalazł sobie pracę jako konduktor tramwajowy w Poznaniu. W 1916 r. powołano go do wojska. Trafił do 58. pp. w Grünberg (Zielona Góra) i po niezbędnym przeszkoleniu w lipcu wyjechał na front wschodni. W listopadzie 1917 r. jego pułk przerzucono na front zachodni. W czerwcu 1918 r. otrzymał urlop i więcej już na pierwszą linię nie powrócił, symulując chorobę nogi. Przez 3 miesiące przebywał w szpitalu, po czym nie udał się do swojego macierzystego pułku, gdyż uzyskał skierowanie do Grudziądza. Po dłuższej tułaczce, wykorzystując rewolucyjny zamęt w Niemczech, zamiast do Grudziądza ostatecznie trafił do domu. 19.11.1918 r. otrzymał zwolnienie z wojska.
Gdy z końcem grudnia nadeszła wiadomość o wybuchu powstania w Poznaniu, Okupniak natychmiast zgłosił się do Wągrowca i otrzymał przydział do 1. kompanii dowodzonej przez ppor. Biedrzyńskiego. Pierwszym zadaniem bojowym jego oddziału 30.12.1918 r. było odtransportowanie rozbrojonych żołnierzy Grenzschutzu na wągrowiecki dworzec kolejowy, a następnie rozbrajanie Niemców w okolicznych wioskach. W kolejnych dniach Okupniak walczył o Chodzież, gdzie nawet dostał się na kilka godzin do niewoli, z której uwolnili go powstańcy. Potem bił się pod Nakłem, pod bezpośrednim dowództwem ppor. Wagnera. Bardzo szybko zyskał zaufanie swoich przełożonych, którzy powierzyli mu prowadzenie biura płatniczego w baonie wągrowieckim, a później już w regularnej armii. Resztę wojny spędził w sztabach. Do domu z wojska powrócił dopiero w 1922 r.
Pierwsze miesiące pokoju były dla niego bardzo trudne. Miał problemy, aby znaleźć pracę i mimo że był weteranem walk powstańczych i frontu polsko-bolszewickiego, często odprawiano go z kwitkiem. Tak było w Poznaniu. W związku z tym powrócił na wieś, do Łosińca, gdzie imał się różnych prac dorywczych. Jeszcze w 1922 r. związał się z PSL „Piast”. W 1928 r. przeprowadził się do Buszewa, gdzie objął w posiadanie gospodarstwo rolne o powierzchni 5,5 ha oraz tyle samo wziął w dzierżawę. Następnie dokupił 2,5 ha łąki w Jaktorowie oraz przejął 4 ha ziemi z parcelacji we wsi Lipin. W 1935 r. został wybrany radnym gminy Gołańcz, a także pełnił funkcję członka Komisji Opieki Społecznej.
W sierpniu 1939 r. nie otrzymał karty powołania. Jako patriota i były żołnierz czuł potrzebę służenia ojczyźnie w chwili zagrożenia kraju najazdem hitlerowskim, dlatego też, razem z rodziną, ruszył w kierunku Warszawy, poszukując możliwości zaciągnięcia się ochotniczo do wojska. W Warszawie wojsko skorzystało z jego usług przewoźniczych, gdyż posiadał wóz z końmi. Głównie przewoził zaopatrzenie wojskowe i prowiant. Po kapitulacji stolicy, na początku października, powrócił z rodziną do Buszewa. We wsi rządzili już Niemcy. Okupniaka wyznaczono na jednego z zakładników, których miano rozstrzelać, gdyby miały miejsce jakiekolwiek wystąpienia przeciwko Niemcom. W marcu 1940 r. wraz z całą rodziną musiał opuścić swoje gospodarstwo, które przeszło w ręce niemieckiego osadnika. Sami zamieszkali w niewielkim pokoiku, a Okupniak rozpoczął ciężką pracę na majątku u Niemca. Tak minęła wojna. Oswobodzenie przez wojska radzieckie nadeszło 22.01.1945 r. Tomasz Okupniak natychmiast powrócił na swoje niewielkie gospodarstwo oraz poświęcił się działalności społecznej i politycznej w Stronnictwie Ludowym. Wybrano go podsołtysem Buszewa, a w marcu 1945 r., z ramienia SL, znalazł się w Gminnej Radzie Narodowej w Gołańczy. Funkcję radnego pełnił przez 10 lat – do końca 1954 r. W latach 1955-1959 był radnym Gromadzkiej Rady Narodowej w Grabowie i jednocześnie członkiem jej Prezydium. Po wycofaniu się z działalności w Radach poświęcił się już tylko pracy na roli i aktywnej działalności w Zjednoczonym Stronnictwie Ludowym oraz w ZBoWiD-zie. Odznaczony Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym (1962) oraz Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1975).
Kiedy w 1914 r. wybuchła I wojna światowa, Okupniak powrócił do domu. Znalazł sobie pracę jako konduktor tramwajowy w Poznaniu. W 1916 r. powołano go do wojska. Trafił do 58. pp. w Grünberg (Zielona Góra) i po niezbędnym przeszkoleniu w lipcu wyjechał na front wschodni. W listopadzie 1917 r. jego pułk przerzucono na front zachodni. W czerwcu 1918 r. otrzymał urlop i więcej już na pierwszą linię nie powrócił, symulując chorobę nogi. Przez 3 miesiące przebywał w szpitalu, po czym nie udał się do swojego macierzystego pułku, gdyż uzyskał skierowanie do Grudziądza. Po dłuższej tułaczce, wykorzystując rewolucyjny zamęt w Niemczech, zamiast do Grudziądza ostatecznie trafił do domu. 19.11.1918 r. otrzymał zwolnienie z wojska.
Gdy z końcem grudnia nadeszła wiadomość o wybuchu powstania w Poznaniu, Okupniak natychmiast zgłosił się do Wągrowca i otrzymał przydział do 1. kompanii dowodzonej przez ppor. Biedrzyńskiego. Pierwszym zadaniem bojowym jego oddziału 30.12.1918 r. było odtransportowanie rozbrojonych żołnierzy Grenzschutzu na wągrowiecki dworzec kolejowy, a następnie rozbrajanie Niemców w okolicznych wioskach. W kolejnych dniach Okupniak walczył o Chodzież, gdzie nawet dostał się na kilka godzin do niewoli, z której uwolnili go powstańcy. Potem bił się pod Nakłem, pod bezpośrednim dowództwem ppor. Wagnera. Bardzo szybko zyskał zaufanie swoich przełożonych, którzy powierzyli mu prowadzenie biura płatniczego w baonie wągrowieckim, a później już w regularnej armii. Resztę wojny spędził w sztabach. Do domu z wojska powrócił dopiero w 1922 r.
Pierwsze miesiące pokoju były dla niego bardzo trudne. Miał problemy, aby znaleźć pracę i mimo że był weteranem walk powstańczych i frontu polsko-bolszewickiego, często odprawiano go z kwitkiem. Tak było w Poznaniu. W związku z tym powrócił na wieś, do Łosińca, gdzie imał się różnych prac dorywczych. Jeszcze w 1922 r. związał się z PSL „Piast”. W 1928 r. przeprowadził się do Buszewa, gdzie objął w posiadanie gospodarstwo rolne o powierzchni 5,5 ha oraz tyle samo wziął w dzierżawę. Następnie dokupił 2,5 ha łąki w Jaktorowie oraz przejął 4 ha ziemi z parcelacji we wsi Lipin. W 1935 r. został wybrany radnym gminy Gołańcz, a także pełnił funkcję członka Komisji Opieki Społecznej.
W sierpniu 1939 r. nie otrzymał karty powołania. Jako patriota i były żołnierz czuł potrzebę służenia ojczyźnie w chwili zagrożenia kraju najazdem hitlerowskim, dlatego też, razem z rodziną, ruszył w kierunku Warszawy, poszukując możliwości zaciągnięcia się ochotniczo do wojska. W Warszawie wojsko skorzystało z jego usług przewoźniczych, gdyż posiadał wóz z końmi. Głównie przewoził zaopatrzenie wojskowe i prowiant. Po kapitulacji stolicy, na początku października, powrócił z rodziną do Buszewa. We wsi rządzili już Niemcy. Okupniaka wyznaczono na jednego z zakładników, których miano rozstrzelać, gdyby miały miejsce jakiekolwiek wystąpienia przeciwko Niemcom. W marcu 1940 r. wraz z całą rodziną musiał opuścić swoje gospodarstwo, które przeszło w ręce niemieckiego osadnika. Sami zamieszkali w niewielkim pokoiku, a Okupniak rozpoczął ciężką pracę na majątku u Niemca. Tak minęła wojna. Oswobodzenie przez wojska radzieckie nadeszło 22.01.1945 r. Tomasz Okupniak natychmiast powrócił na swoje niewielkie gospodarstwo oraz poświęcił się działalności społecznej i politycznej w Stronnictwie Ludowym. Wybrano go podsołtysem Buszewa, a w marcu 1945 r., z ramienia SL, znalazł się w Gminnej Radzie Narodowej w Gołańczy. Funkcję radnego pełnił przez 10 lat – do końca 1954 r. W latach 1955-1959 był radnym Gromadzkiej Rady Narodowej w Grabowie i jednocześnie członkiem jej Prezydium. Po wycofaniu się z działalności w Radach poświęcił się już tylko pracy na roli i aktywnej działalności w Zjednoczonym Stronnictwie Ludowym oraz w ZBoWiD-zie. Odznaczony Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym (1962) oraz Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1975).
autor publikacji : Sławomir Łaniecki
bibliografia : Na podstawie Kroniki ZBoWiD-u w Gołańczy. Z archiwum rodzinnego Karola Kabacińskiego.
powrót do poprzedniej strony | do góry
Data wydruku : 2024-11-23
Źródło : Powstanie Wielkopolskie 1918-1919 na Pałukach i Krajnie - ludzie, miejsca, wydarzenia - https://powstanie.szubin.net
Powstanie Wielkopolskie 1918-1919 na Pałukach i Krajnie - ludzie, miejsca, wydarzenia - Muzeum Ziemi Szubińskiej im. Zenona Erdmanna
Dane adresowe
Muzeum Ziemi Szubińskiej
im. Zenona Erdmanna
ul. Szkolna 2
89-200 Szubin
E-mail
powstanie@szubin.net
muzeum@szubin.net
Telefony
52 384 24 75
Godziny otwarcia
w dni powszednie w godzinach od 8.00 do 16.00
Odwiedziny serwisu
dzisiaj4
wczoraj24
razem164002
Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie”.
„Utworzenie strony internetowej i wydanie przewodnika promującego miejsca pamięci narodowej związanej z Powstaniem Wielkopolskim 1918-1919”
współfinansowana jest ze środków Unii Europejskiej w ramach osi 4 – Leader Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007–2013.
Instytucja Zarządzająca PROW 2007–2013 – Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi
„Utworzenie strony internetowej i wydanie przewodnika promującego miejsca pamięci narodowej związanej z Powstaniem Wielkopolskim 1918-1919”
współfinansowana jest ze środków Unii Europejskiej w ramach osi 4 – Leader Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007–2013.
Instytucja Zarządzająca PROW 2007–2013 – Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi