Powstańcze biografie

Kucal Czesław

Kucal Czesław (1903-1973), s. mistrza kowalskiego Michała i Antoniny z domu Marciniak. Ur. 7.04.1903 r. w Zamościu, w dawnym powiecie szubińskim. W kwietniu 1909 r. rozpoczął naukę w szkole powszechnej w Rynarzewie, gdzie mieszkał wraz ze swoimi rodzicami i rodzeństwem. Ze względu na wiek nie uczestniczył w działaniach I wojny światowej. 2.01.1919 r. wstąpił ochotniczo do samorzutnego oddziału powstańczego utworzonego z mieszkańców Rynarzewa przez ks. Mieczysława Buławskiego i Kazimierza Tomaszewskiego. Brał udział w opanowaniu dworca kolejowego, urzędu pocztowego i magistratu w Rynarzewie. Rozbrajał również niemieckie oddziały Grenzschutzu w Rudach i Kołaczkowie. 12.01.1919 r. wraz ze swoimi braćmi Janem i Stanisławem dostał się do niewoli niemieckiej. Po przewiezieniu do Bydgoszczy, gdzie internowanych pobito na dworcu kolejowym, w bydlęcych wagonach odwieziono wszystkich do obozu jenieckiego w Altdamm (Szczecin-Dąbie). Po powrocie z internowania na początku kwietnia 1919 r., pomimo podpisania własnego wyroku śmierci, wstąpił do Straży Ludowej w Rynarzewie i walczył na froncie północnym pod Szubinem, Rudami, Władysławowem, Turem i Zamościem. Od stycznia 1920 r. do 1.04.1924 r. odbywał służbę wojskową w 8. Płk. Strzel. Konnych w Chełmnie. Po powrocie z wojska mieszkał w Bydgoszczy przy ul. Cieszkowskiego 4. Następnie mieszkał wraz z żoną w Samoklęskach, w dawnym powiecie szubińskim. W kwietniu 1935 r. ponownie przeprowadził się do Rynarzewa, gdzie przejął po swoim ojcu dom i warsztat kowalski. W tym okresie wstąpił w szeregi miejscowej Ochotniczej Straży Pożarnej, piastując różne funkcje w zarządzie. Należał do Towarzystwa Powstańców i Wojaków. Na przełomie sierpnia i września 1939 r. służył jako ochotnik w szeregach Straży Obywatelskiej, jaką powołali w Rynarzewie sołtys i byli powstańcy wielkopolscy. Po wkroczeniu wojsk niemieckich dostał się do niewoli. Po przesłuchaniach na gestapo został skazany na śmierć przez rozstrzelanie pod zarzutem udziału w powstaniu w roku 1919. Szczęśliwie udało mu się zbiec z miejsca egzekucji. Po ponownym zatrzymaniu i kolejnych przesłuchaniach przed sądem wojskowym skazano go na roboty przymusowe. Najpierw kopał rowy strzeleckie i ustawiał zasieki, a po półrocznym odbywaniu kary skierowany został do prac przy budowie mostów i dróg na terenie powiatu szubińskiego. Pod koniec okupacji w styczniu 1945 r. wskazał wkraczającym czołgom wojsk radzieckich miejsce ukrywania się żołnierzy niemieckich w okolicy Rynarzewa.
Po zakończeniu wojny ponownie uruchomił swój warsztat ślusarsko-kowalski, w którym pracował do 1959 r. Był współzałożycielem Gminnej Spółdzielni Samopomoc Chłopska w Rynarzewie, w której do roku 1959 był przedstawicielem Walnego Zgromadzenia. Nadal służył w szeregach miejscowej OSP, pełniąc funkcję gospodarza remizy. Po śmierci drugiej żony w 1959 r. z powodu złego stanu zdrowia sprzedał dom, warsztat i gospodarstwo, a następnie przeniósł się do Bydgoszczy, gdzie zamieszkał przy ul. Murawskiej 4. Od 1.01.1960 r. pracował jako recepcjonista w Garnizonowym Hotelu Oficerskim w Bydgoszczy. Wstąpił 9.12.1965 r. do bydgoskiego ZBoWiD-u jako członek zwyczajny. W tym samym roku przeszedł na emeryturę. Za zasługi dla ojczyzny odznaczony m.in.: Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym (1966) i Krzyżem Kawalerskim Orderu Odroczenia Polski (1972). 16.10.1929 r. wstąpił w związek małżeński z Anną Abczyńską (1905-1935), z którą miał 2 córki: Lidię (ur. 1930) i Czesławę (1932). Drugi raz ślubował z Anastazją Drzycimską (1897-1959). Zmarł 19.10.1973 r. w Bydgoszczy. Pochowany został na cmentarzu parafialnym św. Trójcy, na bydgoskich Jarach.

autor publikacji : Piotr S. Adamczewski

bibliografia : Archiwum Ochotniczej Straży Pożarnej w Rynarzewie. Kronika OSP Rynarzewo 1932-2001; Archiwum Sądu Powiatowego w Szubinie. Księga Wieczysta posesji przy ul. Szubińskiej 37 w Rynarzewie (1935 r.), sygn. 675; Archiwum USC Szubin. Księga Małżeństw USC Tur, sygn. 1929; Archiwum Parafii pw. św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Rynarzewie. Księga Zmarłych, sygn. 1959; Archiwum Oddziału ZKRP i BWP w Bydgoszczy. Teczka osobowa Cz. Kucala, sygn. 51/4192 (kwestionariusz osobowy, wnioski o odznaczenia, karta członkowska ZBOWiD-u, oświadczenia świadków J. Romla i T. Adamczewskiego). Obecnie w CAW w Warszawie; Izba Patrona Zespołu Szkół im. Powstańców Wielkopolskich w Rynarzewie. Lista internowanych mieszkańców Rynarzewa do obozu Altdamm (12.01.1919-28.03.1919) poz. 32 Cz. Kucal; J. Jankowski, Swastyka nad Szubinem, Poznań 1961; Relacja córki Lidii Siadak i krewnego Radosława Koteckiego z Bydgoszczy – w archiwum autora; Z. Kowalski, Rynarzewiacy – cisi bohaterowie,  „Kurier Poranny” nr 233, 23.08.1937.

linki :

powrót do poprzedniej strony | do góry