Powstańcze biografie

Kemnitz Michał

Kemnitz Michał (1892-1982), s. Franciszka i Agnieszki z domu Lengas. Ur. 28.09.1892 r. w miejscowości Dębogórski Młyn, w dawnym powiecie szubińskim. Od 7. roku życia uczęszczał do szkoły powszechnej w Sipiorach. Szkołę ukończył w 14. roku życia. W latach 1904-1905 r. brał udział w strajku szkolnym. Gdy ukończył 17 lat, udał się za chlebem do Duesburga, gdzie pracował jako robotnik w fabryce. W 1913 r. powołano go do wojska niemieckiego. W czasie walk na froncie wschodnim I wojny światowej trafił w 1915 r. do niewoli rosyjskiej pod Częstochową. W niewoli pracował na majątku jako kamerdyner. Wybuch rewolucji październikowej w 1917 r. przyniósł mu zwolnienie z niewoli. Próbował wzbogacić się na handlu, wożąc mąkę ze wsi do miasta, ale majątku nie dorobił się. Z Rosji wrócił wiosną 1918 r. do rodzinnej miejscowości.
Brał udział w Powstaniu Wielkopolskim w szeregach kompanii kcyńskiej pod dowództwem ppor. Jana Sławińskiego, służąc od 1.01.1919 r. Do powstania włączyło się także jego 2 braci, Maksymilian i Franciszek. Michał Kemnitz walczył w stopniu szer. na froncie północnym w okolicach Gromadna, Kocewki i w okolicach Paterka. 26.01.1919 r. podczas walk pod Kowalewkiem, Kocewką i Sipiorami trafił do niewoli niemieckiej. Więziony był w obozie jenieckim w Altdamm (Szczecin-Dąbie). W obozie przebywał przez około 3 miesiące, po czym został zwolniony i trafił do Wronek. Lekarska komisja wojskowa w Poznaniu negatywnie oceniła jego przydatność w tworzącym się Wojsku Wielkopolskim i skierowano go do rezerwy jako niezdolnego do dalszej służby wojskowej. W związku z tym wrócił w rodzinne strony. Do 1923 r. pracował na gospodarstwie u swego ojca. Po zawarciu związku małżeńskiego mieszkał w Sipiorach pod Kcynią i pracował u teścia. W latach światowego kryzysu często borykał się z brakiem pracy. Zatrudniał się jako robotnik rolny, a także zajmował się drobnym handlem.
W 1923 r. poślubił Antoninę z domu Obara, która urodziła się w miejscowości Durdy koło Tarnobrzega. W okresie międzywojennym należał do Związku Weteranów Powstań Narodowych, a przynależność do powstańców potwierdził po latach jego dowódca Jan Sławiński. W czasie II wojny światowej pracował jako pracownik fizyczny w miejscowości Słaboludź pod Koninem. Skrzętnie ukrywał swoją przeszłość powstańczą. Mniej szczęścia mieli jego najbliżsi. Brat Maksymilian za udział w powstaniu został zamordowany przez okupanta jeszcze we wrześniu 1939 r. w Kcyni, natomiast Franciszek tuż po aresztowaniu trafił do obozu koncentracyjnego w Dachau, z którego już nie powrócił. Michał po wyzwoleniu objął siedmioipółhektarowe gospodarstwo poniemieckie w Sipiorach. Na gospodarstwie pracował do 1971 r., kiedy to przekazał je synowi Stanisławowi. Miał 6 dzieci, 2 synów i 4 córki. Za zasługi dla państwa odznaczony Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym (1972) i Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1978). Awansowany także do stopnia ppor. rez. W 1973 r. małżonkowie odznaczeni zostali Medalem za Długoletnie Pożycie Małżeńskie. Michał Kemnitz zmarł 30.11.1982 r.

autor publikacji : Kamila Czechowska

bibliografia : Archiwum Zarządu Oddziału ZKRP i BWP w Bydgoszczy. Obecnie w CAW w Warszawie; Relacja Henryka Wojtasa o Michale Kemnitzu – w archiwum autora.

powrót do poprzedniej strony | do góry