Powstańcze biografie

Grudzielski Kazimierz

Grudzielski Kazimierz (1856-1921), s. Wojciecha i Alfonsy z domu Morin. Ur. 9.05.1856 r. w Turwi koło Kościana w Wielkopolsce, w rodzinie ziemiańskiej. Ojciec był dziedzicem Sołecznej i Sędziwojowej. W 1878 r. ukończył Gimnazjum Marii Magdaleny w Poznaniu. Po gimnazjum wstąpił do armii niemieckiej w Poznaniu i został zawodowym żołnierzem. W 1880 r. mianowany leutnantem (ppor.) piechoty, w 1889 r. oberleutnantem (por.) i w 1894 r. hauptmanem (kpt.).  W 1901 r. przeniesiony do Neumünster, gdzie awansowano go do stopnia mjr. Po roku objął dowództwo batalionu w Szlezwiku. Kolejnym miejscem na jego zawodowej drodze było Montjoie przy granicy z Belgią, gdzie awansowany na oberstleutnanta (ppłk.), objął stanowisko komendanta obwodowego. W 1914 r. otrzymał rozkaz mobilizacji straży granicznej w obwodzie Monschau nad granicą belgijską. Brał też udział w walkach na froncie francuskim. 2.09.1917 r. przeszedł w stan spoczynku i osiadł w Opieszynie koło Wrześni. 12.11.1918 r. Powiatowa Rada Ludowa powierzyła mu funkcję polskiego kontrolera przy landracie we Wrześni. Był przez pewien czas starostą, a po wybuchu Powstania Wielkopolskiego również komendantem Straży Ludowej na powiat wrzesiński. Doceniono jego doświadczenie wojskowe i mianowano go dowódcą II odcinka północno-wschodniego z nominacji Dowództwa Generalnego w Poznaniu. Odcinek ten obejmował powiaty wiłkowski, wrzesiński, średzki i gnieźnieński. Do jego sztabu należeli m.in. tak zasłużeni powstańcy, jak Mieczysław Paluch i Tadeusz Fenrych. 4.01.1919 r. gen. Dowbor-Muśnicki mianował go głównodowodzącym frontu północnego na odcinku noteckim od Chodzieży do Inowrocławia. Kierował działaniami powstańców pod Szubinem i jego trafne decyzje zadecydowały o zwycięskiej bitwie o miasto 11.01.1919 r. Po zwycięskiej bitwie o Szubin odznaczony Orderem Virtuti Militari V kl. Doprowadził do wyzwolenia południowo-wschodniej Wielkopolski i zdołał utrzymać te tereny w czasie ofensywy niemieckiej w lutym i marcu 1919 r. Awansowany 11.03.1919 r. do stopnia gen. ppor. (odpowiednik późniejszego gen. bryg.). Został też dowódcą 2. Dyw. Strzel. Wlkp., którą sam organizował. Następnie objął funkcję inspektora piechoty na Wielkopolskę. Później dowódca twierdzy „Toruń”. W listopadzie 1919 r. mianowany zastępcą dowódcy Dowództwa Okręgu Generalnego w Poznaniu. 3.01.1921 r. awansowany na stopień gen. dyw. Odznaczony również Krzyżem Niepodległości z Mieczami. Zmarł 31.03.1921 r. w Poznaniu i tu też odbyły się uroczystości żałobne. Pochowany w grobie rodzinnym w Gozdawie koło Wrześni.

autor publikacji : Kamila Czechowska

bibliografia : Wielkopolski Słownik Biograficzny, pod red. A. Gąsiorowskiego i J. Topolskiego, Warszawa 1981, s. 233, A. Czubiński, Z. Grot, B. Miśkiewicz, Powstanie Wielkopolskie 1918-1919. Zarys dziejów, Warszawa 1978; Słownik biograficzny powstańców wielkopolskich 1918-1919, pod red. A. Czubińskiego, B. Polaka, Poznań 2002, s. 117-118.

powrót do poprzedniej strony | do góry