Powstańcze biografie

Głowski Łukasz

Głowski Łukasz (1898-1960), s. Michała i Franciszki z domu Majchrzak, właścicieli niewielkiego gospodarstwa rolnego. Ur. 23.09.1898 r. w Żędowie, w dawnym powiecie szubińskim. Miał 3 rodzeństwa. Po wybuchu I wojny światowej, w 1916 r., został powołany do niemieckiego wojska. Po krótkim przeszkoleniu skierowano go na front zachodni do Francji. Walczył pod Verdun, gdzie został ciężko ranny. Długo przebywał w szpitalu, a następnie otrzymał urlop zdrowotny, który spędzał w domu rodzinnym. Wojna dobiegała końca, a sytuacja w Wielkopolsce stawała się coraz bardziej napięta. Z urlopu do wojska już nie powrócił i ukrywał się w domu aż do chwili wybuchu Powstania Wielkopolskiego.
Głowski najpierw znalazł się w szeregach powstańców szubińskich, a następnie trafił do oddziałów formującego się 9. Płk. Strzel. Wlkp. Wraz z nową jednostką przez jakiś czas przebywał w okolicach Szubina. Trafił też do Rynarzewa i brał czynny udział w potyczkach na linii Noteć − Kanał Bydgoski. Rynarzewo stało się ważnym strategicznie punktem dla powstańców, tutaj zbiegały się ważne szlaki komunikacyjne –  szosa i tory kolejowe z Bydgoszczy w kierunku Szubina i Gniezna. Głowski brał udział w bitwie z niemieckim pociągiem pancernym. Później wspominał: „Walka była długa i zacięta. Obie strony poniosły straty w ludziach. Zabitych Polaków pochowano na cmentarzu w Rynarzewie, poległych z Gniezna przewieziono do swego miasta”. Posterunki powstańcze, na których pojawiał się, rozlokowano w Zamościu, Samoklęskach, Jarużynie, Kołaczkowie i Władysławowie. Uczestniczył także w walkach pod Nakłem nad Notecią, gdy po nieudanym ataku na miasto oddziały wycofały się do Paterka, gdzie po zaciętych walkach między powstańcami a Niemcami Głowski zdobył 3 karabiny ręczne i konserwy.
Po zakończeniu działań powstańczych macierzysta jednostka Głowskiego trafiła na pogranicze śląskie, zajmując dla Polski Leszno i Rawicz. Na początku lutego 1920 r. skierowano ją na front litewsko-białoruski. Brała udział w odpieraniu letniej ofensywy bolszewickiej, natomiast w sierpniowej kontrofensywie polskiej nacierała na Nasielsk. Od września 1920 r. na Suwalszczyźnie pułk pełnił służbę na linii demarkacyjnej polsko-litewskiej. Wkrótce Głowskiego zdemobilizowano.
Jako weteran Powstania Wielkopolskiego po powrocie w rodzinne strony otrzymał 17 ha gospodarstwa rolnego w Chomętowie. Tam założył rodzinę i pracował na roli. W końcu sierpnia 1939 r., gdy ogłoszono powszechną mobilizację, otrzymał przydział mobilizacyjny do wojsk formacji obrony narodowej. Punktem zbiorczym były Niedźwiady koło Szubina. Jeszcze zanim Szubin opanowali Niemcy, poważnie chory zwolniony został do domu. Podczas okupacji hitlerowcy wywłaszczyli wszystkich gospodarzy z Chomętowa, z których część wywieziono do Generalnej Guberni, a pozostali mieli stanowić siłę roboczą u okolicznych niemieckich gospodarzy. Głowskiego także pozbawiono gospodarstwa i wysiedlono. Do Chomętowa powrócił dopiero wiosną 1945 r. Gospodarstwo było zniszczone i ograbione przez Niemców, a następnie przez podążających na zachód Rosjan. W Chomętowie żył i pracował aż do śmierci. Ożenił się z Heleną Andryszak, która zmarła 13.08.1989 r. Z małżeństwa była 4 dzieci: Maria (po mężu Szelągowska), Blandyna (Ińska), Kazimierz oraz Sylwester. Za swoje zasługi dla ojczyzny był wielokrotnie wyróżniany i odznaczany m.in. otrzymał Patent i Odznakę Pamiątkową Wojsk Wielkopolskich oraz Wielkopolski Krzyż Powstańczy. Zmarł 27.05.1960 r., spoczął na miejscowym cmentarzu.

autor publikacji : Mariola Polańska

bibliografia : Wspomnienia weterana Powstania Wielkopolskiego, Bolesław Szelągowski, rękopis, 1995 r.; Archiwum rodzinne Głowskich.

powrót do poprzedniej strony | do góry