Powstańcze biografie

Gałecki Stanisław, Ksiądz

Gałecki Stanisław (1896-1952), s. mistrza szewskiego Franciszka i Michaliny z domu Widzyńskiej. Ur. 3.05.1896 r. w Bydgoszczy. Był najmłodszym synem z 5 rodzeństwa. Po kilku latach mieszkania w Bydgoszczy rodzice przeprowadzili się do Koronowa, gdzie Stanisław uczęszczał do szkoły elementarnej. Po ukończeniu szkoły kontynuował naukę w Collegium Marianum w Pelplinie i Chełmnie. Po krótkim tam pobycie powrócił do Koronowa, gdzie uczył się w miejscowym progimnazjum. Rodzice chcieli, by wstąpił do gimnazjum w Nakle lub Gnieźnie, ale z powodu braku miejsc w 1913 r. rozpoczął dalsze kształcenie w gimnazjum chełmińskim. Od 28.08.1914 r. pracował jako ochotnik sanitariusz w tamtejszym szpitalu. Przez 4 miesiące brał udział w kampanii rosyjskiej, ale choroba zmusiła go do powrotu do domu. Następnie został wcielony do 176. pp. w Toruniu (niem. Thorn), gdzie służył jako sanitariusz. Już wtedy myślał o stanie duchownym. Po zwolnieniu w 1918 r. z wojska rozpoczął kurs przygotowawczy do matury. Aby uniknąć ponownego wcielenia do armii niemieckiej, postanowił przedrzeć się do Poznania i wstąpić do formującej się armii powstańczej. W dniu 2.04.1919 r. w Poznaniu zasilił szeregi formującego się Wojska Wielkopolskiego. Dzięki wsparciu Komisariatu Naczelnej Rady Ludowej 10.06.1919 r. zdał maturę, a w wolnym czasie uczestniczył w wykładach na wydziale filozofii Uniwersytetu Poznańskiego. W dniu 14.06.1919 r. złożył podanie o przyjęcie do Seminarium Duchownego w Poznaniu. Święcenia kapłańskie przyjął 26.05.1923 r. w katedrze gnieźnieńskiej. Po święceniach pracował jako wikariusz przy katedrze w Gnieźnie, a potem trafił do parafii Najświętszej Marii Panny w Inowrocławiu. 1.10.1929 r. rozpoczął pracę na parafii w Jedlcach. Następnie od 1931 r. był administratorem parafii w Kościeszkach, w ówczesnym powiecie mogileńskim, a później od 15.02.1932 r. w parafii Kotlin i Magnuszewice, również jako administrator. 1.10.1935 r. objął parafię św. Marcina Biskupa w Szubinie jako proboszcz. Jednym z ważniejszych zadań, jakie sobie postawił, była rozbudowa kościoła parafialnego, który okazał się za mały, aby sprostać potrzebom duszpasterskim ówczesnej parafii. Zaangażował się także w obchody 20. rocznicy wybuchu Powstania Wielkopolskiego. 22.01.1939 r. podczas uroczystości pod nowym pomnikiem poświęconym powstańcom na szubińskim cmentarzu celebrował uroczystą mszę świętą i wygłosił kazanie, a po odsłonięciu pomnika odczytał akt erekcyjny.
Po wybuchu II wojny światowej pozostał w Szubinie, gdzie spotkały go szykany ze strony niemieckich władz okupacyjnych, a następnie w dniu 1.10 aresztowanie i osadzenie w obozie utworzonym na terenie zakładu poprawczego w Szubinie. Oskarżono go o udział w Powstaniu Wielkopolskim. Wstawił się wówczas za nim Niemiec Nikolaus Kiehn, dziedzic z Łachowa. Dzięki temu wstawiennictwu cofnięto ks. Gałeckiemu wyrok śmierci. Dnia 11.11.1939 r. wywieziono wszystkich księży więzionych w Szubinie do Górnej Grupy. Tam przetrzymywano duchownych w Zakładzie Ojców Werbistów. Następnie 4.02.1940 r. przewieziono księży do Gdańska, a 15.02 do obozu koncentracyjnego w Stutthof. W obozie pracował w kamieniołomach. Od marca więziony był w obozie w Oranienburgu. W dniu 13.12.1940 r. ks. Gałecki trafił do KL Dachau.
Po powrocie do Szubina w 1946 r. leczył się w miejscowym szpitalu z następstw malarii, którą zaszczepiono mu w stacji doświadczalnej w Dachau. Z dniem 15.01.1950 r. powierzono mu urząd dziekana nowo utworzonego dekanatu szubińskiego. 24.02.1951 r. Prymas Polski Stefan Wyszyński mianował ks. Gałeckiego członkiem Wydziału Duszpasterskiego Kurii Metropolitarnej w Gnieźnie. Za zasługi w dziedzinie duszpasterskiej 29.09.1951 r. mianowany kanonikiem honorowym Kapituły Kolegiackiej pw. św. Piotra i Pawła w Kruszwicy. Zmarł 9.03.1952 r. na skutek powikłań po chorobie nabytej jeszcze w obozie w Dachau. Pogrzeb odbył się w czwartek 13.03.1952 r. na cmentarzu parafialnym w Szubinie. Po prawej stronie od alejki wiodącej ku kościołowi pw. św. Małgorzaty, w pobliżu figury Jezusa dźwigającego krzyż, znajduje się miejsce wiecznego spoczynku ks. Stanisława Gałeckiego ufundowane przez parafian.

autor publikacji : Kamila Czechowska

bibliografia : Archiwum parafialne Parafii pw. św. Marcina Biskupa w Szubinie; Archiwum Muzeum Ziemi Szubińskiej w Szubinie.

linki :
Wielkopolskie Towarzystwo Genealogiczne GNIAZDO w Gnieźnie

powrót do poprzedniej strony | do góry