Powstańcze biografie

Frydrych Bolesław

Frydrych Bolesław (1900-1990), s. Franciszka i Magdaleny z domu Przybylskiej. Ur. 6.12.1900 r. w Lęgniszewie nieopodal Gołańczy. Jego ojciec był robotnikiem rolnym najmującym się do prac na folwarkach. Jeszcze we wczesnym dzieciństwie, wraz z rodzicami, przeprowadził się kilka kilometrów dalej, do Laskownicy Małej, a po kolejnych 4 latach do Smolar, które należały do Bogdana Hutten-Czapskiego ze Smogulca. Szkołę powszechną ukończył w Gołańczy.
W czerwcu 1918 r. Frydrych wcielony został do armii niemieckiej i trafił do 54. pp. w Kolberg (Kołobrzeg). Nie zdążył jednak wziąć czynnego udziału w wojnie, bowiem w przeddzień wysłania jego kompanii na front w mieście wybuchła rewolucja. Żołnierze zostali w garnizonie. Stopniowo jednak, pojedynczo lub grupkami, zaczęli uciekać do domów. Uciekł też i Frydrych, by pod koniec grudnia 1918 r. dotrzeć do Smolar. Kiedy 29.12.1918 r. organizowano w Gołańczy kompanię powstańczą, wstąpił w jej szeregi i wziął udział w wyzwoleniu Kcyni w noc sylwestrową 31.12. W następnych dniach oraz tygodniach walczył w okolicach Szamocina, Margonina i na innych nadnoteckich odcinkach frontu północnego. W kwietniu 1919 r. trafił do 6. Płk. Strzel. Wlkp. i wraz z jednostką wysłany został do obrony miejscowości Wijewo, nieustannie zagrożonej atakami niemieckiego Grenzschutzu. Następnie stacjonował w Kościanie, a potem w Sierakowie, gdzie również było niespokojnie. Później pułk przebywał w odwodzie Dowództwa Głównego, a następnie w sierpniu zajął pozycje w okolicach Zbąszynia.  Dawny 6. pułk, a w nowej nomenklaturze 60. Płk Piech. Wlkp., 20.01.1920 r. uroczyście wkroczył do Bydgoszczy, zajmując miasto i jednocześnie przyłączając je do odradzającej się Rzeczypospolitej. W kolejnych dniach pułk brał udział w zajęciu Koronowa i Tucholi, po czym powrócił znów do Bydgoszczy. W marcu 1920 r. jednostkę przerzucono na front wschodni, gdzie wzięła udział w wyprawie kijowskiej. Później pułk brał udział w odwrocie polskiej armii, natomiast w trakcie bitwy warszawskiej wsławił się zajęciem 21.08.1920 r. Komorowa i Stok w ziemi łomżyńskiej. Ostatnim aktem bitewnym jednostki było zajęcie miejscowości Boczków w początkach października.
Frydrycha zdemobilizowano 22.11.1922 r. Powrócił do Smolar. Tam ponownie zajął się pracą na folwarku. W 1932 r. został włodarzem w Chawłodnie. Wiosną 1939 r. otrzymał przydział do kompanii gołanieckiej wągrowieckiego Baonu Obrony Narodowej, z którą odbywał częste ćwiczenia i manewry. Zmobilizowano go 25.08 i od tej chwili aż do bitwy pod Piątkiem walczył w szeregach baonu. Następnie trafił do niemieckiej niewoli, w której przebywał przez 6 tygodni. W czasie okupacji był magazynierem na folwarku w Chawłodnie i z racji tej funkcji miał możliwość wspomagania zbożem czy mąką najbardziej potrzebujących Polaków. Cały czas istniała obawa, że jego działalność wyda się, za co groziły mu surowe represje ze strony hitlerowców. Po wojnie przez niemalże rok osobiście zarządzał majątkiem Chawłodno, po czym w wyniku parcelacji otrzymał dziesięciohektarowe gospodarstwo.
Bolesław Frydrych udzielał się także społecznie. Był prezesem miejscowego koła Związku Samopomoc Chłopska oraz wieloletnim radnym Gminnej Rady Narodowej w Gołańczy. Za swoją pracę na gospodarstwie rolnym i działalność społeczną wielokrotnie wyróżniała go Wojewódzka Rada Narodowa w Poznaniu, Wojewódzki Zarząd Związku Samopomocy Chłopskiej, a nawet Zarząd Główny Związku Samopomocy Chłopskiej. Posiadał też szereg odznaczeń, z których najważniejszymi były: przyznany przez Radę Państwa Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1974), Wielkopolski Krzyż Powstańczy 1918-1919 (1974), Brązowy Krzyż Zasługi (1953) oraz Odznaka Grunwaldzka przyznana przez Zarząd Główny ZBoWiD-u w Warszawie (1973). Z dniem 22.06.1972 r. za udział w Powstaniu Wielkopolskim awansowano Frydrycha na stopień ppor. rez. Zmarł 24.04.1990 r. jako ostatni z gołanieckich powstańców wielkopolskich.

autor publikacji : Sławomir Łaniecki

bibliografia : Na podstawie Kroniki ZBoWiD-u w Gołańczy. Z archiwum rodzinnego Karola Kabacińskiego.

powrót do poprzedniej strony | do góry