Powstańcze biografie

Stepczyński Stefan

Stepczyński Stefan (1891-1974) kpr., ur. 23.07.1891 r. w Budzyniu. Syn Jana (17.12.1860-24.10.1931) i Julianny z d. Czerwińskiej (4.02.1871-5.01.1933). Miał sześcioro rodzeństwa: braci Romana, księdza (28.01.1893-12.1940 Mathausen Gusen), i Walentego, również powstańca wielkopolskiego (20.01.189-09.1939), oraz siostrę Jadwigę (ur. 31.08.1900). Troje rodzeństwa: Jan, Feliks i Barbara zmarło w wieku dziecięcym. Ojciec był listonoszem, często przesiedlanym przez Niemców. Ród Stepczyńskich wywodzi się z Mazowsza i należał do herbu Doliwa.
Stefan Stepczyński uczył się w szkole powszechnej w Podróżnej (1898) i Dziembowie (1899- 1905), którą ukończył z wynikiem dobrym. Religii uczył się w Morzewie (1901), a 6.08.1903 r. przystąpił do I Komunii Świętej. Od 1905 r. pracował w Hucie Szkła w Dziembówku. W 1907 r. rozpoczął naukę w zawodzie rzeźnicko-wędliniarskim u Emila Adamskiego w Chodzieży, równocześnie uczył się w szkole zawodowej, którą zdał z wynikiem dobrym. 4.04.1910 r. uzyskał dyplom czeladnika. Początkowo zaczął pracować w Pile i Trzciance, a od 1911 r. w rejonie Berlina. Tu należał do Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”. W październiku 1912 r. został powołany do odbycia zasadniczej służby wojskowej w wojsku pruskim. Służył w 48 Pułku Piechoty (11 kompania) w Kostrzynie nad Odrą. Z chwilą wybuchu I wojny światowej został z pułkiem przewieziony przez Brukselę do Mons pod Paryżem. W 1915 r. został odznaczony Krzyżem Żelaznym II kl. W trakcie działań wojennych zachorował na zapalenie płuc i przebywał trzykrotnie w szpitalach. Z początkiem grudnia 1918 r. przyjechał do domu rodzinnego w Trzciance, gdzie dowiedział się o przygotowaniach do wybuchu Powstania. Przez Piłę, Chodzież, Poznań i Kościan dotarł do wioski Wyskoć koło Kościana, gdzie jego brat był wikarym.
W Kościanie jako ochotnik zgłosił się 15.01.1919 r. do formowanej 5 kompanii powstańczej pod dowództwem por. Wysockiego. Brał udział w walkach pod Miejską Górką, Sarnowem i Łaszczynem w pow. Rawicz, a po wytyczeniu linii demarkacyjnej jego oddział przemieszczał się przez miejscowości: Zduny, Kochla, Perczyce, Zębowo, Kwilicz do Kamionki pod Międzychodem. Stąd przez Wronki do Lubasza, gdzie w grudniu 1919 r. został rozformowany. Służbę wojskową zakończył w stopniu kaprala. Jego udział w Powstaniu Wielkopolskim został potwierdzony w 1948 r. dyplomem weryfikacyjnym Związku Powstańców Wielkopolskich 1918/1919 z numerem 1245. Z tym samym numerem posiadał legitymację Związku wystawioną 15.06.1946 r.
W styczniu 1920 r. przyjechał do Chodzieży, gdzie mieszkali jego rodzice. Prace znalazł na PKP. Przez 2 lata zajmował stanowisko w ekspedycji bagażowej i ekspresowej. W maju 1922 r. wrócił do swego zawodu. Otworzył w Chodzieży przy ul. Kościelnej 5 sklep „rzeźnictwo i wędliniarstwo”. Już 1.08.1922 r. uzyskał dyplom mistrzowski w swoim zawodzie, w którym pracował do września 1939 r.
Szybko włączył się w nurt działalności patriotycznej i społecznej. Był współzałożycielem Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”, Ochotniczej Straży Pożarnej i Bractwa Kurkowego. W 1922 r. został członkiem Cechu Rzemieślniczego. W 1929 r. został wybrany Radcą Izby Rzemieślniczej w Bydgoszczy i członkiem Komisji Mistrzowskiej przy egzaminach w zawodzie rzemieślniczym. Po rozwiązaniu Izby Rzemieślniczej w Bydgoszczy od 1930 r. został starszym Cechu Rzemieślniczo-Wędliniarskiego w Chodzieży, a zarazem przewodniczącym Komisji Egzaminacyjnej Czeladniczej w Chodzieży. Od 1934 r. do 1939 r. był przewodniczącym Towarzystwa Chrześcijańskiego Rzemieślników. Przez dwie kadencje był radnym miasta Chodzieży.
Od września do 12 grudnia 1939 r. pracował u Niemca jako czeladnik, a następnie został z rodziną wysiedlony do Generalnej Guberni. Po długiej tułaczce w kwietniu 1940 r. znalazł pracę w rzeźni miejskiej w Lublinie, gdzie pracował do wyzwolenia miasta w 1944 r. Po wyzwoleniu ziem zachodnich 15.04.1945 r. wrócił z rodziną do Chodzieży. Początkowo prowadził ubój prywatny. W 1946 r. był kierownikiem sklepu masarskiego, w 1947 r. pracował w „Bakulitu”, a następnie w Rzeźni Miejskiej. Z powodu choroby od 1964 r. przebywał na rencie. Od 1947 r. działał w Izbie Rzemieślniczej. W 1958 r. zainicjował zbiórkę pieniędzy na odnowienie sztandaru cechowego, który z pietyzmem przechowywał w domu.
9.02.1959 r. został Członkiem Honorowym Cechu Rzemiosł Różnych w Chodzieży.
16.11.1920 r. zawarł w kościele parafialnym w Chodzieży związek małżeński z Martą Wentlandt (1891-1973). Był ojcem czworga dzieci: Joanny (ur. 17.08.1921), Alfonsa (9.09.1923-26.02.1981), Tadeusza (17.08.1925-27.02.1988) i Melanii (ur. 10.11.1929).
Należał do Związku Powstańców Wielkopolskich 1918-1919 od 15.06.1946 r. (leg. nr 1245 – Koło Chodzież pod nr S-7), a po jego likwidacji do Związku Bojowników o Wolność i Demokrację (leg. nr 311770 z 12 III 1957, nr ewidencyjny Okręgu 205612).
Został odznaczony i wyróżniony: po 1973 r. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym (leg. nr 648-70-169 z 3.10.1970), w lipcu 1939 r. Brązowym Krzyżem Zasługi, w 1930 r. Dyplomem 10-lecia Towarzystwa Sokół, Dyplomem 25-lecia Straży Pożarnej w Chodzieży jako jej były współzałożyciel, 21.08.1947 r. Dyplomem Uznania za 25 lat pracy w zawodzie rzeźniczym, w 1959 r. Dyplomem Uznania z okazji 40-lecia Izby Rzemieślniczej w Poznaniu.
Zmarł 15.10.1974 r. w Chodzieży i tam został pochowany na cmentarzu parafialnym, sektor E3-1-3.

Opracował Wojciech Kicman, Piła październik 2013.

autor publikacji : Wojciech Kicman

bibliografia : Kronika rodziny Stepczyńskich i życiorys Stefana Stepczyńskiego z 17.06.1967 r.; Biuro Odznaczeń Kancelarii Prezydenta RP – wniosek o nadanie Wielkopolskiego Krzyża Powstańczego; ZBoWiD Koło w Chodzieży – wniosek o nadanie Krzyża Kawalerskiego Orderu Odrodzenia Polski z 21.05.1973 r.; zdjęcia i dokumenty udostępnione przez Marcina Pieczorę.

powrót do poprzedniej strony | do góry