Powstańcze biografie

Stencel Jan

Stencel Jan (1894-1987) ppor., ur. 30.09.1894 r. w Józefowie koło Zbąszynia, pow. Grodzisk. Syn Antoniego i Anny. Jego ojciec Antoni, trzykrotnie żonaty, miał 19 dzieci.
Jan Stencel ukończył Szkołę Powszechną w Józefowie. W dniu wybuchu I wojny światowej został razem z pięcioma braćmi zmobilizowany do armii pruskiej. Początkowo walczył na froncie zachodnim, gdzie został ranny. Po wyleczeniu rany został wysłany na front karpacki. Tu dostał się do rosyjskiej niewoli (przeszedł na stronę rosyjską). Był przetrzymywany ponad dwa lata w Irkucku. Po podpisaniu porozumienia przez Lenina z Niemcami w marcu 1918 r. o wstrzymaniu walk na froncie wschodnim powrócił do Niemiec i w rejonie Hanoweru przechodził rekonwalescencję. Awansował do stopnia starszego szeregowego. Na początku grudnia 1918 r. otrzymał dwutygodniowy urlop.
Wracając z urlopu 24.12.1918 r. zatrzymał się w Poznaniu i wstąpił do Straży Ludowej. Po wybuchu Powstania Wielkopolskiego walczył na froncie zachodnim w rejonie Zbąszynia, a następnie na froncie północnym, w rejonie Szubina. Był świadkiem brania do niewoli „swego” pruskiego majora - dowódcy batalionu. W 1920 r. w szeregach 2 kompanii 7 Pułku Strzelców Wielkopolskich (61 Pułk Piechoty) uczestniczył w walkach Wojsk Wielkopolskich na froncie wschodnim, z którymi dotarł do Kijowa. Po zakończeniu walk został 25.11.1920 r. zdemobilizowany w stopniu starszego strzelca i powrócił do Ostrowa, gdzie mieszkała jego żona.
W Ostrowie pracował nieprzerwanie do 1945 r. w tartaku. W 1946 r.  przyjechał do pracy w Pile sam, a w 1948 r. sprowadził swoją rodzinę. Przez kilka lat pracował w pilskim tartaku, a następnie w Okręgowym Przedsiębiorstwie Handlu Opałem jako wagowy. Stąd przeszedł na emeryturę. Mieszkał w Pile. Przed 1939 r. należał do Polskiej Partii Socjalistycznej, a po 1945 r. do Związku Bojowników o Wolność i Demokrację (leg. nr 216654, nr ewid. 213073).
Po 1956 r. został awansowany do stopnia podporucznika Wojska Polskiego i odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym.
Był dwukrotnie żonaty (pierwszy związek małżeński zawarł w 1919 r. w Ociążu pod Ostrowem Wlkp.) i miał 6 dzieci.
W 1976 r. wyjechał do córki do Poznaniu. Zmarł 30.09.1987 r. w Domu Weterana w Poznaniu. Został pochowany na cmentarzu Junikowo w kwaterze Powstańców Wielkopolskich.
Brat Józefa Stencla Paweł (16.12.1899-21.01.1928) służył jako porucznik pilot w Wojsku Polskim. Zginął śmiercią lotnika i został pochowany na wileńskiej Rossie.
Dopisek 16.06.2014 r.: Jak poinformował nas Zbigniew Świło śp. Paweł Stencel pochowany jest na cmentarzu w Lidzie (Białoruś) a nie na wileńskiej Rossie. TUTAJ

autor publikacji : Wojciech Kicman

bibliografia : Na podstawie informacji uzyskanych od syna Kazimierza; Archiwum Prezydenta R.P. – wniosek o nadanie Wielkopolskiego Krzyża Powstańczego; W. Kicman Stencel Jan (1894-1987) [biogram w:] Słownik t. X.   

powrót do poprzedniej strony | do góry