Powstańcze biografie

Kupczyk Andrzej

Kupczyk Andrzej  (1889-1991), por., ur. 19.11.1889 r. w Bukowcu k. Nowego Tomyśla. Syn Stefana i Anastazji Patan. Rodzice byli właścicielami ziemskimi w Bukowcu. Tu zmarli i zostali pochowani. Andrzej Kupczyk ukończył szkołę powszechną oraz czteromiesięczny kurs w Liceum Handlowym w Poznaniu. Przez krótki okres pracował w kopalniach Nadrenii.
Po wybuchu Powstania Wielkopolskiego wstąpił ochotniczo 27.12.1918 r. w szeregi powstańcze i walczył w rejonie Nowego Tomyśla i Swarzędza, a od 2.01.1919 r. pod Zbąszyniem. Tu 8 stycznia został ranny. Rana ta dokuczała mu do końca życia. Jego dowódcą był późniejszy kpt. Dionizy Orgiel. W 1920 r. przeprowadził się do Bydgoszczy, gdzie pracował w Policji Państwowej w stopniu wachmistrza, a następnie zamieszkał w Gdyni przy ul. 10-go Lutego, gdzie został współwłaścicielem hurtowni słodyczy (odpowiedzialnym za kontakt z odbiorcami). W latach 1939-1945 był przez okupanta trzykrotnie aresztowany i przetrzymywany w obozie Osowa Góra k. Gdyni. Po trzeciej ucieczce ukrywał się aż do wyzwolenia. Po wyzwoleniu Gdyni wraz z synem Bohdanem wstąpił w szeregi Milicji Obywatelskiej, które jednak szybko opuścili i przeprowadzili się do Poznania. Zamieszkali w budynku przy ul. Głogowskiej 36/18. W Poznaniu pracował na różnych stanowiskach m.in.: w WZGS jako magazynier aż do przejścia na emeryturę. Pasjonował się filatelistyką i numizmatyką, będąc członkiem tych organizacji. Swój zbiór znaczków polskich o tematyce historii Polski eksponował wielokrotnie na wystawach w Poznaniu oraz Berlinie, Brukseli, Kopenhadze i Wiedniu. Należał również do Związku Powstańców Wielkopolskich, a po jego likwidacji do Związku Bojowników o Wolność i Demokrację (leg. nr 63942). Po 1956 r. został awansowany do stopnia podporucznika i porucznika Wojska Polskiego.
Pod koniec życia zbiór znaczków pocztowych, monet oraz ponad 100 pięknie oprawionych odznaczeń przekazał do zbiorów Muzeum Archidiecezjalnego w Poznaniu, a zbiór satyrycznych rysunków Hitlerjadamakabra ośmieszający przesłuchiwane więźniów w Oświęcimiu, jaki otrzymał od ich wykonawcy, przekazał do zbiorów Biblioteki Raczyńskich w Poznaniu.
Posiadał 30 autentycznych listów więźniów obozów zagłady oraz komplet karykatur Hitlera i jego świty, wykonanych w hitlerowskich Niemczech przez ukrywającego się wówczas artystę grafika Stanisława Toegela, które przekazał do zbiorów Biblioteki Raczyńskich w Poznaniu.
Andrzej Kupczyk był dwukrotnie żonaty. Ślub z Zofią z domu Ledzińską (zmarłą po 1939 r. i pochowaną na cmentarzu w Witominie) zawarł w 1920 r. Z tego związku urodził się syn Bohdan (12.04.1921-4.08.1967) i córka Krystyna.
Z okazji ślubu od Towarzystwa Młodzieńców w Kray jako sekretarz tej organizacji otrzymał okazały, patriotyczny obraz Tadeusza Kościuszki z odpowiednią dedykacją.
Drugi związek małżeński zawarł w Poznaniu po 1947 r. z Walerią Dutkowiak (zmarłą po 1980 r. w Poznaniu i tam pochowaną). Małżeństwo to było bezdzietne.
W 1987 r. przeprowadził się do Piły i zamieszkał u synowej Haliny (13.03.1931-19.07.1998) przy ul. Wyspiańskiego 21/1. Tu uroczyście obchodził swoje setne urodziny. Z tej okazji Sekcja Numizmatyczna Polskiego Towarzystwa Archeologicznego i Numizmatycznego w Poznaniu wybiła medalion z jego podobizną i dedykacją: „Andrzejowi Kupczykowi na 100-urodziny Sekcja Numizmatyczna PTAiN Poznań”.
W dniu 27.12.1948 otrzymał Dyplom Weterana wystawiony przez Zarząd Główny Związku Powstańców Wielkopolskich (dyplom w zbiorach Muzeum Okręgowego w Pile). Za udział w Powstaniu Wielkopolskim oraz działalność społeczną został odznaczony: Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym (po 1958 r.), Pamiątkową Odznaką Wojsk Wielkopolskich, Odznaką Honorową „Za Zasługi w Rozwoju Woj. Poznańskiego” oraz dwukrotnie Odznaką Honorową „Za Zasługi w Rozwoju Miasta Poznania”.
Andrzej Kupczyk zmarł w Pile 2.01.1991 r. i został pochowany na miejscowym cmentarzu komunalnym, w grobowcu rodzinnym, kwat. 10/C-14-3.

autor publikacji : Wojciech Kicman

bibliografia : Historyczne hobby, "Głos Wielkopolski" 16.04.1976 r.; Archiwum Prezydenta RP – wniosek o nadanie Wielkopolskiego Krzyża Powstańczego; Na podstawie dokumentów i informacji udzielonych przez wnuka Jerzego Kupczyka opracował Wojciech Kicman, Piła maj 2012. 

powrót do poprzedniej strony | do góry