Powstańcze biografie

Grzegorek Wawrzyniec

Grzegorek Wawrzyniec (1884-1964), ur. 9.08.1884 r. w Śmieszkowie k. Czarnkowa. Syn Ignacego i Rozalii z domu Hoffmann. Ukończył szkołę powszechną i kurs rolniczy. Pracował w gospodarstwie rolnym. Po wybuchu I wojny światowej zmobilizowany do wojska pruskiego. Walczył na froncie zachodnim, we Francji. Tu został ciężko ranny odłamkami w głowę. Według przekazów rodzinnych ocalał dzięki różańcowi. Odłamki udało się usunąć z wyjątkiem jednego, który zatrzymał się w skroni. Z tym odłamkiem później żył. W styczniu 1919 r. po wybuchu Powstania Wielkopolskiego wstąpił do oddziału powstańczego w Kruszewie, razem ze swoimi 4 braćmi: Franciszkiem, Ignacym, Stefanem (ur.1902) i Karolem (ur. 1904). Trzej starsi bracia mieli karabiny, a dwaj najmłodsi tylko kosy i widły. Wraz z nimi walczył również ich krewny Antoni Klofik. Wszyscy walczyli w Walkowicach, gdzie odpierali ataki na linii Noteci. Żaden z braci nie został ranny. Po zakończeniu walk powstańczych pracował u właściciela ziemskiego w pobliskich Bronisławkach, a następnie prowadził własne gospodarstwo rolne w Kruszewie. Tu działał społecznie. Przez ponad 15 lat był w Kruszewie sołtysem oraz członkiem w radzie parafialnej, aktywnie działając w załatwieniu zgody na budowę kościoła (1928-1931) i utworzenie parafii pw. św. Wojciecha w Kruszewie. Działał również w Związku Inwalidów Wojennych, Kółku Rolniczym i Bractwie Strzeleckim.
Po wybuchu II wojny światowej zniszczył wszystkie dokumenty w obawie przed wydaniem Niemcom. Żona jego brata Karola była Niemką.
Zmarł 7.10.1964 r. w Kruszewie i tu został pochowany na cmentarzu parafialnym wspólnie z żoną Marianną (1886-1951) oraz synem Wojciechem (26.03.1929-27.01.2000). Grób zachował się do czasów współczesnych (2009).

autor publikacji : Wojciech Kicman

bibliografia : Z. Barnaś, Grzegorek Wawrzyniec, informacja w Słowniku biograficznym Powstańców
Wielkopolskich, Czarnków 2011; Informacje synowej Wawrzyńca Henryki oraz córki Marianny Turlej i wnuków Barbary i Tomasza Grzegorek spisane przez Katarzynę Buszka 28.09.2008 w Kruszewie.

Opracował Wojciech Kicman, Piła styczeń 2009.

powrót do poprzedniej strony | do góry