Powstańcze biografie

Żurawski Marian

Żurawski Marian (1902-1977), s. Stanisława, rzeźnika, i Zofii z domu Jaśkiewicz. Ur. 14.07.1902 r. w Poznaniu. Z chwilą wybuchu Powstania Wielkopolskiego jako szesnastoletni gimnazjalista przyłączył się do powstańców. 1.01.1919 r. wziął udział w zdobywaniu fortu Grollmanna. Przez kilka pierwszych dni stycznia był pisarzem i łącznikiem dowódcy Powstania, mjr. Stanisława Taczaka. Następnie brał udział w walkach pod Żninem, Szubinem i Rynarzewem. 28.04.1919 r. zwolniony ze służby jako młodociany i niepoborowy. Uczestniczył jednak w wojnie polsko-sowieckiej. Podjął dalszą naukę w Gimnazjum św. Marii Magdaleny w Poznaniu, zakończoną maturą 31.01.1923 r. Rozpoczął studia lekarskie na Uniwersytecie Poznańskim, które ukończył w 1930 r., zaś doktorat z wszechnauk lekarskich uzyskał 5.05.1931 r. Przeszkolenie wojskowe odbył w okresie lipiec-grudzień 1927 r. w Szkole Podchorążych Sanitarnych Rezerwy w Warszawie. W pracy zawodowej w latach 1930-1938 związał się jako lekarz kontraktowy z 8. Wojskowym Szpitalem Okręgowym w Toruniu. Po II wojnie światowej z tym samym szpitalem, lecz o nazwie 2. WSzO, jako lekarz oficer WP ponownie związał się na lata 1947-1963, w tym w latach 1957-1963 jako jego komendant. W październiku 1939 r. ppor. Roman Dalkowski wprowadził go pod pseudonimem „Moro” do organizacji konspiracyjnej „Grunwald” z zadaniem tworzenia komórek służby zdrowia. Od jesieni 1940 r.  do końca wojny pracował jako lekarz w miejscowości Wilczyn, w ówczesnym powiecie konińskim. W tym czasie utrzymywał kontakty z „Grunwaldem” i był szefem sanitarnym 8. Brygady Polskiej Armii Ludowej. Po wojnie został powołany do wojska w stopniu kpt. W 1963 r. odszedł na emeryturę jako płk. W latach 1963-1975 pracował na stanowisku kierownika Przychodni Przeciwgruźliczej w Toruniu. Był biegłym sądowym, działaczem PCK i koła Powstańców Wlkp. przy ZBoWiD-zie w Toruniu. Był miłośnikiem muzyki, grał na skrzypcach i fortepianie. W młodości śpiewał w chórze ks. Gieburowskiego w katedrze poznańskiej. Do 1939 r. był członkiem Automobilklubu Pomorskiego w Bydgoszczy. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi, Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym, Krzyżem Partyzanckim, Medalem Zwycięstwa i Wolności i in. W 1930 r. ożenił się z Klarą z Koteckich, z którą miał 3 dzieci: Jerzego, mgr. historii, muzeologa (ur. 1931); Zbigniewa (1934-1990) i Krystynę, mgr sztuki, artystę muzyka (1940). Zmarł 2.07.1977 r. i spoczął na cmentarzu św. Jerzego w Toruniu.

autor publikacji : Wojciech Zawadzki

bibliografia : Relacja i dokumenty udostępnione autorowi przez Jerzego Żurawskiego; Archiwum Pomorskiego Muzeum Wojskowego w Bydgoszczy: spuścizna płk. dr. Mariana Żurawskiego; Słownik Biograficzny Konspiracji Pomorskiej, cz. 1, pod red. H. Maciejewskiej-Marcinkowskiej i E. Zawackiej, Toruń 1994; M. Łysiak, Szkice biograficzne wojennego pokolenia lekarzy toruńskich 1939-1945, Toruń 2002.

powrót do poprzedniej strony | do góry