Powstańcze biografie

Adamski Stanisław

Adamski Stanisław Marcin (1895-1975), s. ogrodnika Władysława i Wiktorii z domu Sznajder. Ur. 10.11.1895 r. w miejscowości Niegolewo, w powiecie Grodzisk Wielkopolski, jako najstarszy syn z 7 rodzeństwa. Uczęszczał do szkoły powszechnej w Trzemesznie, Strzelnie oraz w Trzebini, leżącej w dawnym powiecie świeckim. W 1907 r. brał udział w strajku szkolnym w Trzebini, który wywołany był zakazem używania języka polskiego na lekcjach religii. W 1908 r. wstąpił do Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”. Po zakończeniu kształcenia podstawowego kontynuował edukację w zawodzie ogrodnika. Po ukończeniu w 1912 r. szkoły zawodowej pracował jako pomocnik ogrodnika w Berlinie. Dalszą praktykę w zawodzie odbył w Gnieźnie i Lesznie. W 1914 r. powołany do wojska niemieckiego. Walczył na froncie rosyjskim. W początkach grudnia 1918 r. przebywał w Gdańsku, gdzie brał udział w rewolucji żołnierskiej. Jeszcze w tym samym miesiącu wrócił do Trzemeszna i zaangażował się w działalność miejscowej Rady Ludowej. Następnie wstąpił w szeregi powstającej kompanii trzemeszeńskiej. Z oddziałem brał udział w rewizjach pociągów zatrzymujących się na stacji kolejowej w Trzemesznie. Pociągami tymi powracali z frontu wschodniego uzbrojeni żołnierze niemieccy, którym Polacy konfiskowali broń i amunicję. Brał udział w walce o Zdziechową (31.12.1918), a następnie w zajmowaniu Strzelna (2.01.1919), Kruszwicy oraz Inowrocławia (w dniach 5-6.01.1919). Do końca marca walczył na froncie północnym na odcinku Rynarzewo – Szubin – Paterek – Smogulec. Po powstaniu zmobilizowany do 59. pp. w Inowrocławiu. W szeregach 57. pp., 7. kompanii telegraficzno-budowlanej walczył na froncie polsko-bolszewickim. W dniu 5.02.1921 r. przeniesiony do rezerwy. Do 1939 r. był członkiem Towarzystwa Powstańców i Wojaków w Kcyni, a jego udział w powstaniu potwierdziło Centralne Archiwum Wojskowe. Był radnym w ostatniej przed II wojną światową Radzie Miejskiej Kcyni, wybrany w 1938 r. z ramienia Listy nr 2 – Obywatelskiej reprezentującej powstały po rozwiązaniu BBWR Obóz Zjednoczenia Narodowego.
Po powrocie z wojska pracował na gospodarstwie ogrodniczym rodziców. W 1925 r. usamodzielnił się i zamieszkał w Kcyni, gdzie prowadził własne gospodarstwo ogrodnicze. W 1926 r. wstąpił w związek małżeński, poślubiając w Trzemesznie Mariannę Jankowską z Mławy. Małżonkowie doczekali się 5 dzieci:  Jana (ur. 1931), Mariana (1932), Łucji (1935), Gizeli (1938) i Eleonory (1944).
W 1940 r. wraz z rodziną Adamski został wysiedlony do Grocholina i w tamtejszym majątku należącym do Niemca barona Hansa von Treskow-Rozen pracował jako ogrodnik. Po wyzwoleniu wrócił do Kcyni, gdzie odzyskał swoją własność i gdzie do końca życia prowadził ogrodnictwo. Po wojnie, 1.05.1947 r., wstąpił do kcyńskiego Stronnictwa Demokratycznego. Do 1960 r. pracował w Zarządzie ZBoWiD-u w Kcyni jako skarbnik. Wsparł finansowo budowę pomnika w Sipiorach. Za działalność powstańczą otrzymał Wielkopolski Krzyż Powstańczy (1957), Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1969), Odznakę Frontu Północnego, odznakę za udział w strajku szkolnym oraz liczne dyplomy. Jak wielu powstańców w 1972 r. awansowany został do stopnia ppor. rez. Zmarł 17.09.1975 r., pochowany został na kcyńskim cmentarzu.

autor publikacji : Kamila Czechowska

bibliografia : Archiwum rodzinne Bogny Adamskiej; Archiwum Zarządu Oddziału Związku Kombatantów Rzeczypospolitej Polskiej i Byłych Więźniów Politycznych w Bydgoszczy (dalej: ZKRP i BWP); Fot. ze zbiorów Bogny Adamskiej.

powrót do poprzedniej strony | do góry