Powstańcze biografie

Tądrowski Wilhelm Kleofas

Tądrowski Wilhelm Kleofas (1883-1967), s. Telesfora Tądrowskiego i Antoniny z domu Kolanek. Ojciec był bednarzem.  Był 7. synem w rodzinie, w związku z tym, według ówczesnego zwyczaju, jego ojcem chrzestnym został cesarz Wilhelm I, na cześć którego otrzymał imię Wilhelm. Ukończył powszechną czteroklasową szkołę podstawową w Nekli. Następnie wyuczył się w zawodzie murarskim, gdzie doszedł do stopnia mistrza murarskiego. 15.10.1903 r. został powołany do służby wojskowej w wojsku niemieckim. Służbę odbywał w 9. pułku artylerii ciężkiej w Koblencji (Schleswig-Holsteinisches Fußartillerie-Regiment Nr. 9 w Ehrenbreitstein). 24.08.1908 r. zawarł związek małżeński z Katarzyną Żerkowską, z zawodu krawcową. 29.03.1915 r. powołany do 19. pułku piechoty niemieckiej (19. Pułk Piechoty im. von Coubičre – 2 Poznański – w Zgorzelcu i Lubaniu), przeszkolony jako sanitariusz i wysłany na front pod Verdun, gdzie 25.05.1916 r. zostaje ranny w pierś. Po pobycie w szpitalu w Badenii i wyleczeniu ponownie skierowany na front, gdzie przebywał do 21.04.1917 r., dezerterując z wojska do Nekli.
Wybrany 9.11.1918 r. do zarządu Straży Ludowej rozpoczął służbę i aktywną w niej działalność. Wstąpił do kompanii nekielskiej, pluton Stanisława Hadady. Bierze udział w szlaku bojowym kompanii, front północny. Po powstaniu pracował na kolei. Ponownie zawarł związek małżeński 3.08.1929 r. ze Stanisławą Stanisławską. Po ciężkim wypadku w 1936 r. niezdolny do pracy. W czasie okupacji zmuszony do wykonywania pracy na rzecz okupanta przy kopaniu okopów. Po wyzwoleniu pracował jako murarz. Pochowany na nekielskim cmentarzu. Miał 3 dzieci: Piotra (1909), Bolesława (1911), Zofię (1933).
Członek Związku Powstańców Wielkopolskich 1918-1919 od 15.12.1925 r.
Zweryfikowany jako powstaniec przez Towarzystwo Badań nad Historią Powstania Wielkopolskiego pod nr 17259.
Oznaczony: Odznaką Pamiątkową Wojsk Wielkopolskich nr 674 (w dniu 28.02.1935), Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym nr C-38912 (w dniu 1.08.1958).

Relacja Kleofasa Tądrowskiego
Urodziłem się 3 września 1883 roku w Nekli powiat Środa. 15 października 1904 roku zostałem wcielony do czynnej służby wojskowej wojsk pruskich. Po odbyciu służby w 9 pułku artylerii ciężkiej w Koblencji powróciłem do swojego zawodu murarskiego. 29 marca 1915 r. zostałem wcielony do armii pruskiej i wysłany pod Verdun we Francji. Tam zostałem ranny odłamkiem w pierś i odwieziony do szpitala w Badenii, a stamtąd wróciłem do garnizonu.
W 1918 r. widząc bliską klęskę Niemiec i możliwość odrodzenia Polski, uciekłem w pełnym uzbrojeniu do Nekli, wstępując w szeregi powstańcze wojsk wielkopolskich. Na hasło porucznika Beutlera zorganizowania kompanii nekielskiej wszyscy patrioci zgłosili się, między innymi byłem ja.
W stadium organizacyjnym kompanii zadaniem naszym było wprowadzić ład i porządek w Nekli i sąsiednich wioskach. Czynności nasze ograniczały się do wart i patroli oraz odbierania broni pozostającej w rękach kolonistów niemieckich. Dla przykładu od Niemców z Nekielki i Dominowa odebraliśmy wóz broni palnej to jest karabiny, dubeltówki i tym podobne. Uzyskana tą drogą broń wystarczyła do uzbrojenia naszego nekielskiego oddziału, a nadwyżkę odwieźliśmy do komendy wojskowej w Środzie. Po wstępnym uzbrojeniu i zorganizowaniu, otrzymaliśmy rozkaz z komendy we Wrześni natychmiastowego zgłoszenia się do oddziału nekielskiego, skąd miał nastąpić wyjazd na front.
Gdy kompania opuszczała Neklę, kierownik szkoły Walenty Psuja zorganizował pożegnanie ze sztandarem oraz udziałem dzieci szkolnych i obywatelstwa nekielskiego.
Po patriotycznym przemówieniu i odśpiewaniu pieśni „Kto się w opiekę”, odprowadzili nas tłumnie na dworzec kolejowy w Nekli, skąd udaliśmy się pociągiem do Wrześni.
Znajdowałem się w kompanii nekielskiej pod dowództwem porucznika Zdzisława Beutlera w plutonie Stanisława Hadady. Dowódcą sekcji był starszy szeregowiec Franciszek Kowalczyk.
Posiadałem stopień kaprala bez funkcji.
Kompania składała się z ochotników w wieku od 15-40 lat. Każdy umunurował się we własnym zakresie. Wyżywienie po części dostaliśmy w późniejszym czasie.
9 stycznia 1919r. kompania nekielska przybyła do Wrześni. 10 stycznia 1919r. nastąpił odjazd pociągiem do Gniezna, a o godz. 21-szej udaliśmy się do Pińska i atakowaliśmy Szubin.
Pogoda była piękna. Oddział prowadził porucznik Zdzisław Beutler, mądry i roztropny dowódca.
Walka nasza ograniczyła się do starć i potyczek. Obok mnie walczyli: Stanisław Hadada, Franciszek Kowalczyk, Teofil Stachowiak, Czesław Wysocki, Walenty Piotrowski, Kazimierz Koralewski, Franciszek Jęczmionka. Polegli w walce o Szubin: Walenty Piotrowski, Kazimierz Koralewski, Franciszek Jęczmionka, Stanisław Pładziński i Aleksy Urban.
Rannych już nie pamiętam. Do niewoli pruskiej żywcem z naszej kompanii nie oddał się nikt.
Natomiast polegli zostali przewiezieni i pochowani na cmentarzu nekielskim.
Broń mego oddziału składała się z różnego kalibru: karabiny ręczne, maszynowe, granaty i do tego amunicja.
Nekla, dnia 3 września 1965 r. Kleofas Tądrowski

autor publikacji : Michał Pawełczyk

powrót do poprzedniej strony | do góry