Powstańcze biografie

Dominiczak Leonard

Dominiczak Leonard (1897-1971), listonosz, ochotnik, członek Straży Ludowej, internowany do obozu jenieckiego Altdamm. Urodził się 6.11.1897 r. w Rynarzewie, w dawnym powiecie szubińskim,  w rodzinie rolnika Walentego i Konstancji z Jeżakowskich. Po ukończeniu miejscowej szkoły powszechnej w Rynarzewie pracował na gospodarstwie rolnym u rodziców.
Na początku stycznia 1919 r. brał udział wraz z powstańcami samorzutnego oddziału zorganizowanego przez ks. proboszcza Pułaskiego i organistę Tomaszewskiego w oswobodzeniu dworca kolejowego, magistratu i poczty w Rynarzewie. Po przegranej przez Niemców bitwie pod Szubinem 11.01.1919 r. w dniu 12.01.1919 r. został aresztowany przez wojska Grenzschutzu dowodzone przez por. Freiherra von Grolla. Aresztowanych zaprowadzono do sali Schlittera, gdzie przetrzymywano ponad 100 mężczyzn z samego Rynarzewa i około 200 z okolicy, którzy w czasie walk o miasteczko akurat się w nim znajdowali. Następnie aresztowanym oświadczono, że zostaną w kolumnie marszowej zaprowadzeni do komendantury wojskowej w Bydgoszczy, gdzie po otrzymaniu dokumentów stwierdzających ich demobilizację z niemieckiej armii będą mogli spokojnie udać się do domów. Na dziedzińcu koszar wojskowych zostali internowani pobici i wyzwani przez ludność pochodzenia niemieckiego i żołnierzy. Po załadowaniu do wagonów bydlęcych internowanych wywieziono do Chojnic, gdzie w bestialski sposób pobiły ich oddziały wojsk niemieckich. Walenty Dominiczak uciekł wraz ze swoimi 3 braćmi z transportu zakładników pomiędzy Chojnicami a Krzyżem. Po powrocie do Rynarzewa przez tzw. zieloną granicę zaświadczył o tragicznym położeniu zabranych do obozu jenieckiego Altdamm mężczyzn. Młodszy brat Wacław jako naoczny świadek tych wydarzeń złożył przed komendantem miasta Kcyni zeznania, które następnie zostały przekazane Komisariatowi Naczelnej Rady Ludowej w Poznaniu (patrz Wacław Dominiczak).
W kwietniu 1919 r. wstąpił w szeregi oddziału Straży Ludowej w Rynarzewie i brał udział w walkach na froncie północnym wzdłuż Noteci. Przed wybuchem II wojny światowej jak i jej zakończeniu pracował jako listonosz w Urzędzie Pocztowym w Rynarzewie. W okresie okupacji niemieckiej został wywłaszczony jak jego bracia z własnej posesji i pracował przymusowo jako robotnik u okolicznych Niemców.
Zmarł 25.12.1971 r. w Rynarzewie, gdzie został pochowany na miejscowym cmentarzu parafialnym.
Poślubił Marię Strzyżewską, z którą miał dzieci: Kazimierza (5.02.1927-19.03.1987), Mieczysława (22.12.1928-12.10.1996), Ludwika (1931-1931), Janinę (22.06.1933-24.12.1958). Po śmierci pierwszej żony poślubił 25.08.1936 r. Teresę Drahaim (19.03.1899-8.09.1982).

autor publikacji : Piotr S. Adamczewski

bibliografia : Archiwum Parafii Katolickiej pw. św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Rynarzewie. „Liber Copulatorum 1908-1951", sygn.17/1936, Księga zmarłych 1958, sygn. 39/1958, Księga zmarłych 1978-1996, sygn. 13/1987; Izba Patrona Zespołu Szkół im. Powstańców Wielkopolskich w Rynarzewie. Lista internowanych mieszkańców Rynarzewa i okolicy do obozu jenieckiego Altdamm (12.01.1919-30.03.1919), poz. 7 L. Dominiczak; J. Jaśkowiak, Chojnicka masakra rynarzewskich patriotów, „Dziennik Wieczorny”, nr 44, 21.02.1970; M. Buławski, Miasteczko nad frontem. Wspomnienia z roku 1919, Poznań 1929; Z. Kowalski, Rynarzewiacy – cisi bohaterowie, „Kurier Poranny”, nr 233, 23.08.1937.

powrót do poprzedniej strony | do góry