Powstańcze biografie

Jurczyński Wawrzyn

Jurczyński Wawrzyn (1891-1977), ppor. Wojska Polskiego, członek „Sokoła”, powstaniec wielkopolski 5. kompanii 9. Płk. Strzel. Wlkp. Ur. 28.07.1891 r. w Drogoszowie, w gminie Piaski, w powiecie gostyńskim, w rodzinie robotnika rolnego Jana i Marianny z Piotrowskich. W 1897 r. rozpoczął naukę w szkole podstawowej w Michałowie, w powiecie gostyńskim. W roku 1900 wraz z rodzicami wyemigrował do Westfalii w Niemczech, gdzie ojciec pracował jako górnik w kopalni węgla kamiennego. Szkołę ukończył w Lütgendortmundzie, gdzie następnie uczęszczał do średniej szkoły handlowej. W roku 1916 rozpoczął pracę zawodową jako pracownik umysłowy. W latach 1906-1918 należał do Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Lütgendortmundzie. W latach 1912-1914 należał do stałych drużyn sokolich, w których uczestniczył w ćwiczeniach polowych i musztrze. 27.07.1916 r. został powołany do odbycia przymusowej służby wojskowej w armii pruskiej. Brał udział w walkach na froncie zachodnim I wojny światowej. 28.11.1918 r. został zwolniony z armii pruskiej w stopniu kpr. piechoty. Na wieść o wybuchu w Poznaniu powstania został wraz z bratem Józefem Jurczyńskim i 8 członkami „Sokoła” (Gabrysiak, Bassa, Musielak, bracia Graczyk, Szkudlarek, Juskowiak, Wesołowski) w Lütgendortmundzie wysłany do udziału w tym powstaniu. Od 1.01.1919 r. z bronią w ręku walczył w kompanii poznańskiej pod dowództwem kpt. Jana Tomaszewskiego na froncie północnym powstania pod Żninem, Łabiszynem, Władysławowem, Rynarzewem i Szubinem. 15.05.1919 r. wcielony został do 5. kompanii 9. Płk. Strzel. Wlkp. Wraz z 9. pułkiem przebywał w Rynarzewie, w dawnym powiecie szubińskim, gdzie przebiegała linia demarkacyjna pomiędzy wojakami powstańczymi a niemieckim Grenzschutzem. Służba polegała na patrolowaniu linii granicznej przebiegającej wzdłuż Kanału Noteckiego i rzeki Noteci od strony Bydgoszczy. Kwaterował wówczas wraz z bratem Józefem w katolickiej szkole podstawowej zamienionej na wojskowe koszary. Po wymianie kompanii skierowany został na odcinek frontu pod Lesznem.
Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej w 1920 r. W walkach na froncie litewsko-białoruskim pod Czeczugami 28.05.1920 r. został ranny w prawe podudzie. Od 1.06 do 17.07.1920 r. przebywał w szpitalu wojskowym w Poznaniu na leczeniu. Ponownie powołany do służby wojskowej został 12.08.1920 r. w 57. pp., skąd został zwolniony 10.12.1920 r. na bezterminowy urlop. 19.03.1923 r. przeniesiony został do rezerwy. W czerwcu i lipcu 1927 r. odbywał jako rezerwista ćwiczenia w 57. pp. w Brodnicy. 16.07.1927 r. został mianowany na plut.
Po zwolnieniu z wojska Wawrzyn Jurczyński w latach 1921-1939 pracował w Krajowym Starostwie (Poznański Samorządowy Związek Komunalny) w Poznaniu na stanowisku asystenta krajowego. W 1938 r. został zweryfikowany jako uczestnik Powstania Wielkopolskiego 1918-1919 przez Referat Historyczny DOK VII w Poznaniu, zaświadczeniem pod nr 276/10195/38. Wybuch II wojny światowej zastał go w Poznaniu, gdzie pracował do 17.01.1940 r. Wówczas okupacyjne władze miasta wysiedliły go do obozu przejściowego dla wysiedleńców na ul. Głównej w Poznaniu. Następnie z całą rodziną wywieziony został do miejscowości Kurdwanów w gminie Piaski pod Krakowem. Do 1941 r. pracował w Urzędzie Gminy Piaski na stanowisku tłumacza. Po włączeniu tej gminy do obszaru miasta Krakowa  pracował w urzędzie dzielnicy Kraków-Borek Fałęcki, również na stanowisku tłumacza. Zwolniony z pracy na własną prośbę 15.03.1945 r., powrócił do Poznania, gdzie podjął pracę w wydziale samorządowym Urzędu Wojewódzkiego w Poznaniu. Po likwidacji tego urzędu skierowany został do pracy w Klinice Ginekologiczno-Położniczej Akademii Medycznej w Poznaniu jako archiwista, a następnie w Spółdzielni Mieszkaniowej „Wspólny Dom” jako pracownik administracyjny. 1.07.1958 r. przeszedł na emeryturę. Należał do ZBoWiD-u Koło Jeżyce w Poznaniu.
26.04.1972 r. otrzymał nominację na ppor. Wojska Polskiego.
Zmarł 25.02.1977 r. w Poznaniu. Pochowany na cmentarzu, na poznańskim Junikowie, w rodzinnym grobowcu, w kwaterze nr 10. Na pomniku napis: "Powstaniec Wielkopolski 1918/1919". Odznaczony był m.in.: Krzyżem Żelaznym II kl., Medalem Niepodległości  (nr 36798), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1972), Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym (1958), Brązowym Medalem za Długoletnią Służbę. 19.08.1925 r. poślubił Pelagię Przybył (18.01.1901-21.09.1993) z Koźmina Wielkopolskiego, mieli syna Jerzego (ur. 20.02.1929).

autor publikacji : Piotr S. Adamczewski

bibliografia : Archiwum rodzinne Ziemowita Jurczyńskiego (wnuka W. Jurczyńskiego) z Poznania (akt urodzenia, zaświadczenie o przynależności do „Sokoła” w Lütgendortmundzie w latach 1906-1918 z dnia 19.05.1938, L.dz. 544/38; legitymacje odznaczeń; własnoręczny życiorys W. Jurczyńskiego; fotografie; zaświadczenie z DOK VII w Poznaniu nr 276/10195/38; lista wyekspediowanych do powstania w grudniu 1918 r.; potwierdzenie przybycia do Poznania w grudniu 1918 r.; Wyciąg Ewidencyjny z 57. pp. w Brodnicy z 1938 r.; Książeczka wojskowa W. Jurczyńskiego; zaświadczenie o przebiegu służby w armii pruskiej w latach 1916-1918 z archiwum wojskowego w Berlinie z 1933 r.).

linki :

powrót do poprzedniej strony | do góry