Powstańcze biografie

Walkowski Hipolit

Walkowski Hipolit (1896-1961), s. Stanisława, kołodzieja, i Pelagii pochodzących z Janowca Wielkopolskiego. Ur. 13.08.1896 r. w Szubinie. Jako młody chłopak wstąpił do Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Szubinie. Brał też udział w strajku szkolnym w 1906 r., kiedy to władze zaborcze nasiliły akcję germanizacyjną wobec dzieci i młodzieży polskiej. Dzieci polskie odmówiły wówczas udzielania na lekcjach odpowiedzi w języku niemieckim, a niektóre przestały chodzić do szkoły. W odwecie władze szkolne zastosowały brutalne represje. Pobito m.in. dziesięcioletniego Hipolita Walkowskiego.
W czasie I wojny światowej powołany do wojska niemieckiego. Gdy wybuchło Powstanie Wielkopolskie, wstąpił w szeregi powstańczej armii. W czasie powstania m.in. dowodził kompanią szubińską. 4.06.1919 r. ze Straży Ludowej powiatu szubińskiego utworzono 6. Baon Obrony Krajowej. Na jego czele stanął Walkowski. Po powstaniu jako adiutant pułku służył w szeregach 74. pp. w Lublińcu. Karierę w wojsku zakończył w stopniu por. Pamiątką najcenniejszą dla niego z okresu wojskowej służby była grawerowana szabla, którą otrzymał od kolegów. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości został dyrektorem Państwowej Kasy Chorych w Szubinie. W Szubinie mieszkał na ul. Ogrodowej 9. W szeregi Towarzystwa Powstańców i Wojaków wstąpił 17.09.1922 r. Od 9.12.1922 r. był komendantem towarzystwa, a następnie od 10.01.1924 r. prezesem. W 1927 r. został prezesem obwodu towarzystwa. Wtedy to na jednym z zebrań ubolewał nad stanem towarzystwa, które wykazywało jego zdaniem małą żywotność. Dzięki niemu doszło do zjazdu obwodowego w październiku 1927 r., który ożywił działalność koła. W 1927 r. mianowany członkiem honorowym towarzystwa.
Działalność Hipolita Walkowskiego była pozytywnie oceniana przez kolegów. Podczas zebrania wyborczego w marcu 1930 r., gdy przystąpiono do wyborów nowego zarządu przez aklamację, jednogłośnie wybrano prezesem ponownie Walkowskiego. Jego szczególnie widoczną zasługą była praca w zakresie przysposobienia obronnego, jaką wyjątkowo energicznie prowadziło towarzystwo. Działał również w harcerstwie. Swoje zamiłowanie i zdolności strzeleckie wykorzystywał także w Bractwie Strzeleckim w Szubinie, którego został członkiem. Udzielał się też we władzach miasta. W wyborach w 1925 r. i 1928 r. wszedł do Rady Miejskiej w Szubinie. Od 18.10.1929 r. należał do BBWR w Szubinie.
Około 1930 r. wyprowadził się wraz z rodziną do Gdyni. Rozpoczął pracę w rodzinnej firmie swego teścia, Teodora Różkowskiego, który miał fabrykę konserw. Objął w niej posadę dyrektora. W czasie wojny obronnej we wrześniu 1939 r. por. rez. Hipolit Walkowski walczył w 3. gdyńskim Baonie Obrony Narodowej w obronie Kępy Oksywskiej. Baon ten sformowano 28.08.1939 r. z rezerwistów starszych roczników mieszkających w Gdyni i jej okolicach. Walkowski został dowódcą 7. kompanii, która liczyła 150 osób. Później te kilkanaście dni obrony Wybrzeża spisał we wspomnieniach. Po kapitulacji trafił do niewoli. Więziony był m.in. w Oflagu II D Gross Born – niemieckim obozie jenieckim dla oficerów wziętych do niewoli, położonym koło miejscowości Kłomino na Pomorzu. Po wojnie wrócił do Gdyni, gdzie próbował wrócić do wcześniejszego zajęcia. Po upaństwowieniu prywatnych firm pracował jako urzędnik. Za zasługi wojenne odznaczony m.in.: niemieckim Krzyżem Żelaznym I i II kl. za okres I wojny światowej oraz polskim Krzyżem Walecznych. W 1924 r. poślubił Reginę z domu Różkowską. Z małżeństwa doczekał się 3 dzieci, córek Zdzisławy (ur. 1926), zamieszkałej w Kanadzie, Ireny (1927), nauczycielki w Bydgoszczy, oraz syna Mirosława (1928), notariusza w Gdyni. Hipolit Walkowski zmarł w 1961 r. w Gdyni.

autor publikacji : Kamila Czechowska

bibliografia : Dzieje Szubina, pod red. M. Biskupa, Szubin 1974 r.; Kępa Oksywska 1939. Relacje uczestników walk lądowych, Gdańsk 1985 r.; Archiwum Muzeum Ziemi Szubińskiej im. Zenona Erdmanna w Szubinie, K. Małkowski, T. Różkowski i spółka, „Dziennik Bałtycki”, MZS/A/20020; „Orędownik Powiatu Szubińskiego”, nr 73, 14.09.1927 r., nr 81,12.10.1927 r., nr 20, 12.03.1930 r.; Relacja syna Mirosława Walkowskiego – w archiwum Muzeum Ziemi Szubińskiej; S. Strauchman, O wolność Szubina, Szubin 1934; „Strażnica Bałtycka”, nr 8, 3.05.1927 r.

powrót do poprzedniej strony | do góry