Powstańcze biografie

Nowakowski Onufry

Nowakowski Onufry (1898-1981), s. Jakuba i Florentyny z domu Szyperskiej. Ur. 12.01.1898 r. w Mroczy. Ukończył szkołę powszechną w Mroczy. Uczestnik strajku szkolnego w 1906 r. Następnie wyuczony w zawodzie cieśli. Członek mroteckiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”. Do czasu poboru do wojska pracował u rodziców. Brał udział w I wojnie światowej, służąc w artylerii na froncie zachodnim we Francji. 6.06.1917 r. został ciężko ranny w rękę. Za zasługi bojowe i rany odznaczony Krzyżem Żelaznym II kl. Rekonwalescencja trwała długo i nim mógł powrócić do macierzystej jednostki, wojna zakończyła się. Po powrocie do domu wstąpił w szeregi powstańcze. W Powstaniu Wielkopolskim walczył głównie przy obsłudze karabinu maszynowego. Uczestnik wydarzeń mroteckich z początku stycznia 1919 r., w tym bitwy o Mroczę 5/6.01.1919 r. Po wycofaniu się powstańców za Noteć walczył na froncie w okolicach Nakło – Kcynia – Szubin. Następnie służył w wielkopolskich wojskach  w kompanii saperów nr 7, 1. baonu saperów Wojsk Wielkopolskich, także na froncie polsko-bolszewickim. Od marca 1920 r. służył w kompanii gospodarczej w Warszawie, by w połowie maja 1920 r. ponownie wrócić do macierzystej jednostki saperów. W okresie międzywojennym, podczas weryfikacji kombatanckiej przeszłości, jego udział w walkach powstańczych potwierdzali m.in.: por. rez. Franciszek Borzych, plut. rez. Antoni Pajzderski, Jan Andryszak, Stanisław Stasiak, Albert Gesse, Franciszek Paluchowski, Jan Frydrychowicz, Antoni Wierzchucki, Teodor Bąkowski – wszyscy z Mroczy, Franciszek Sztejka z Mirucina, Stanisław Andryszak, Feliks Jaskulski, Mikołaj Waliszewski i Franciszek Jastrowski  – wszyscy z Bydgoszczy, a także kpt. rez. Wiktor Rossa oraz ppłk Edmund Bartkowski. Za udział w Powstaniu Wielkopolskim i służbę w szeregach polskiego wojska otrzymał Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918-1921 oraz Odznakę Honorową Frontu Pomorskiego. Mimo starań o Krzyż i Medal Niepodległości jego wniosek został odrzucony. Zmarł w 1981 r.

autor publikacji : Jarosław Odrobiński

bibliografia : CAW, Życiorys Onufrego Nowakowskiego spisany własnoręcznie w dniu 18.12.1937 r.; Poświadczenie udziału Onufrego Nowakowskiego w Powstaniu Wielkopolskim, L.dz. 416/37, Mrocza dn. 19.11.1937 r.; Odpis książeczki wojskowej podpisany przez burmistrza Mroczy Ciążyńskiego dn. 19.11.1937 r.; Rozkaz D.O.K. VII Poznań nr 15.31 z 5.08.1931 r. o przyznaniu Medalu Pamiątkowego za Wojnę 1918-1921; Dokument przyznania Onufremu Nowakowskiemu Odznaki Honorowej Frontu Pomorskiego L.2559/Ministerstwo Spraw Wojskowych z dnia 19.12.1919 r.; Wniosek Komitetu Krzyża i Medalu Niepodległości (KK i MN – 26 /7780 – brak podstaw przyznania).

powrót do poprzedniej strony | do góry