Powstańcze biografie

Kulczyński Bronisław

Kulczyński Bronisław (1888-1967), s. Bartłomieja i Marianny. Ur. 16.10.1888 r. w Mroczy. Był uczestnikiem wydarzeń mroteckich z początku stycznia 1919 r. oraz bitwy o Mroczę 5/6.01.1919 r. Następnie brał udział w walkach o Rynarzewo i Szubin. Jego bezpośrednim dowódcą był Franciszek Borzych. Tak wspominał tamte wydarzenia: „Dnia 01.01.1919 r. zebrali się obywatele miasta Mroczy celem założenia „Sokoła”. Na to jednak nie chciała się zgodzić policja pruska. I dlatego obywatele musieli się rozejść i pojedynczo zebrali się u Antoniego Pajzderskiego dnia 02.01.1919 r. Powstaniec Kulczyński wraz z kolegą Dornowskim, udali się do dwóch oficerów niemieckich, którzy kierowali pracą całego Grenzschutzu na terenie Mroczy i poprosili tych oficerów do Pajzderskiego, gdzie już była utworzona Rada. Wtedy dwóch oficerów rozbrojono i zamknięto w mieszkaniu Pajzderskiego. A reszta powstańców w tym czasie rozbroiła Grenzschutz. Zabrano im broń, konie, żywność i wysłano ich bez broni pociągiem przez Nakło do Bydgoszczy. 04.01. w godzinach wieczornych na Mroczę napadł oddział Grenzschutzu ze strony Bydgoszczy. Mrocza znowu znalazła się w rękach Prusaków. Dopiero, gdy z pomocą przyszła Mroczy kompania jarocińska wraz z powstańcami z Nakła, to Prusacy zaczęli uciekać w kierunku Więcborka. Powstańcy jednak zdołali uchwycić dwóch z Grenzschutzu i dowiedzieli się od nich, że jedzie samochód ciężarowy z amunicją i wojskiem z Bydgoszczy na Mroczę. Niemcy nie znając dobrze drogi pojechali w kierunku Więcborka. W tym czasie powstańcy wystawili kulomiot i 3 mężczyzn celem zdobycia samochodu. Za 20 minut przyjeżdża samochód. Samochód został rozbrojony i przywieziony na Rynek w Mroczy. Powstaniem na terenie Mroczy kierował Franciszek Borzych i Antoni Pajzderski. Samochód ten został zabrany przez kompanię jarocińską do Nakła”. Kluczyński z 8 powstańcami otrzymał rozkaz udania się do Chrząstowa na placówkę. Stamtąd, po wycofaniu się powstańców na południe od Noteci, trafił pod Rynarzewo i Szubin. Tam w walkach został ranny. Za udział z bronią w ręku w Powstaniu Wielkopolskim 1918-1919 otrzymał Medal Niepodległości. W okresie międzywojennym zweryfikowany jako powstaniec wielkopolski. Zmarł w 1967 r.

autor publikacji : Jarosław Odrobiński

bibliografia : CAW, Zaświadczenie Centralnego Archiwum Wojskowego nr Ar. 4360 z dnia 20.10.1958 r. o zweryfikowaniu Kulczyńskiego Bronisława przed 1939 r., jako powstańca wielkopolskiego; PAN, Biblioteka w Kórniku. Kartoteka BH DOK VII, Ewidencji Biura Historycznego DOK VII, nr Dyplomu 7062.

powrót do poprzedniej strony | do góry