Powstańcze biografie

Joras Franciszek

Joras Franciszek (1882-1930), s. Andrzeja, rolnika, i Heleny z domu Wesołków. Ur. 7.09.1882 r. w Wolwarku, w dawnym powiecie szubińskim. W 1912 r. po zawarciu związku małżeńskiego przeprowadził się z Wolwarku do Rynarzewa, gdzie wspólnie z małżonką prowadzili gospodarstwo rolne. W styczniu 1919 r. wziął czynny udział w oswobadzaniu Rynarzewa. 12.01.1919 r. aresztowany przez niemiecki Grenzschutz i wraz z wszystkimi mężczyznami z miasteczka wywieziony do obozu jenieckiego w Altdamm (Szczecin-Dąbie). W trakcie transportu w bydlęcych wagonach Polaków dotkliwie pobili eskortujący ich niemieccy żołnierze. Jego obrażenia były na tyle poważne, że do końca swojego życia pozostał kaleką. Ks. Mieczysław Buławski pisał: „(…) z internowanych tak nieludzko traktowanych dwóch do tego czasu nie przyszło do siebie. Jeden, Franciszek Joras, do Łazarza podobny łachman ludzki; sparaliżowany i zidiociały leży przeważnie bez ruchu w łóżku (…)”. O skali kalectwa, jakie nabył podczas powstania Franciszek Joras, może również świadczyć wniosek, jaki w 1924 r. jego rodzina skierowała do starosty powiatu szubińskiego. Prosiła w nim o jednorazową zapomogę na kosztowne leczenie. W takich warunkach Joras zdany jedynie na opiekę swoich najbliższych przeżył do chwili śmierci w dniu 7.01.1930 r. Po latach jego postać wspominał na łamach „Kuriera Porannego” red. Z. Kowalski: „(…) dwóch zginęło po drodze, a w kilka lat po powrocie umarł stale chory i niezdolny do pracy śp. Franciszek Joras (…)”. Joras ożenił się 7.05.1912 r. z Ludwiką Stawicką (1889-1971). Ślub odbył się w Rynarzewie. Doczekali się 2 dzieci: Władysława (1913-1973) i Jadwigi (1920-1953).

autor publikacji : Piotr S. Adamczewski

bibliografia : Archiwum Parafii pw. św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Rynarzewie. Liber Copulatorum 1908-1951, sygn. 1/1912; Księga Zgonów 1964-1977, sygn. 7/1973; Księga Zgonów Archiwum USC w Szubinie; USC Rynarzewo, Księga Zgonów 1930, sygn. 4/1930; M. Buławski, Miasteczko nad frontem. Wspomnienia z roku 1919, Poznań 1929; Z. Kowalski, Rynarzewiacy – cisi bohaterowie, „Kurier Poranny”, 1937, nr 235; Izba Patrona Zespołu Szkół im. Powstańców Wielkopolskich w Rynarzewie. Lista internowanych do obozu jenieckiego Altdamm w 1919 r., poz. 26 Joras F.

powrót do poprzedniej strony | do góry