Powstańcze biografie

Gucza Bronisław

Gucza Bronisław (1887-1939), s. Józefa, rolnika, i Walerii z domu Iwickiej. Ur. 28.03.1887 r. w Nadkanalu, w dawnym powiecie szubińskim. Po ukończeniu szkoły powszechnej w Murowańcu, w powiecie bydgoskim, gospodarował wraz z ojcem na roli. Ze względu na inwalidztwo nie służył w wojsku. W styczniu 1919 r. włączył się w walki powstańcze na terenie Rynarzewa i Szubina. Ponieważ dom rodzinny Guczów w Nadkanalu leżał na linii przygranicznej i frontu, odbywały się w nim często rewizje ze strony powstańców i Grenzschutzu, którzy poszukiwali swoich wrogów. Wraz z młodszym bratem uczestniczył w przemycaniu przez Kanał Notecki amunicji i żywności dla powstańców. Razem z bratem Franciszkiem 16.01.1919 r.  został aresztowany przez patrol Grenzschutzu pod zarzutem szpiegostwa na rzecz powstańców w lesie pod Rynarzewem. Internowany do obozu jenieckiego w  Altdamm (Szczecin-Dąbie). Więziony wraz ze 120 mieszkańcami Rynarzewa i okolicy w wagonach bydlęcych, został dotkliwie pobity przez eskortujące wojsko niemieckie. W obozie podpisał oświadczenie z własnym wyrokiem śmierci, że „nie chwyci za broń przeciwko narodowi niemieckiemu”. Po powrocie z obozu czynnie włączył się do trwających na froncie północnym walk powstańczych. Nadal zajmował się przemycaniem broni i żywności w okolicach Kanału Noteckiego. Po bitwie na moście w Murowańcu 19.06.1919 r. wraz z bratem Franciszkiem, narażając własne życie, wywieźli z pola bitwy 7 rannych powstańców, dostarczając ich do szpitala w Szubinie.
W okresie dwudziestolecia międzywojennego był członkiem Towarzystwa Powstańców i Wojaków we Władysławowie pod Łabiszynem, gdzie w 1929 r. stał się jednym z inicjatorów fundacji i poświęcenia sztandaru towarzystwa. Gospodarował nadal na rodzinnym gospodarstwie rolnym w Nadkanalu. Wrzesień 1939 r. zastał Bronisława Guczę w domu, z którego nie uciekał przed zbliżającym się frontem.  29.10.1939 r. około godziny 18.00 został wyprowadzony przez miejscowych Niemców, Liedke Werfreda i Janssa, z rodzinnego domu. Zapamiętali go Niemcy jako aktywnego uczestnika wydarzeń z roku 1919, co było bezpośrednią przyczyną jego śmierci jeszcze tej samej nocy przez rozstrzelanie. Zwłoki pochowano na miejscu zbrodni w rowie strzeleckim. Po wojnie,13.11.1945 r., dokonano na cmentarzu parafialnym w Łochowie oględzin ekshumowanych zwłok  – ofiar II wojny światowej. Oględzin dokonali wówczas sędzia Sądu Okręgowego w Bydgoszczy Kazimierz Gąsiorowski oraz biegły lekarz sądowy dr Teobald Wnuk, którzy stwierdzili, że Bronisław Gucza zmarł na skutek strzału oddanego do niego z lewej strony serca. Zwłoki leżały z rękoma na tyle głowy, twarzą do ziemi. Szczątki Guczy rozpoznała po częściach ubrania i po charakterystycznym garbie żona Marta Gucza. Oględziny nie wykazały żadnych uszkodzeń czaszki. Bronisław Gucza został pochowany na cmentarzu parafialnym w Łochowie razem z innymi ofiarami II wojny światowej, m. in. przedwojennym sołtysem gromady Łochowo Józefem Frelichowskim i mieszkańcem Bielaw pod Rynarzewem Skrzypczakiem. Po wojnie żona Bronisława Guczy, Marta (ur. 30. 06.1897), wyszła ponownie za mąż.

autor publikacji : Piotr S. Adamczewski

bibliografia : Archiwum Państwowe w Bydgoszczy. Akta Okręgowej Komisji Badań Zbrodni Hitlerowskich w Bydgoszczy. sygn., 145/1; Akta ZBoWiD-u, sygn. 30656 (teczka osobowa Franciszka i Klary Guczów); Izba Patrona Zespołu Szkół im. Powstańców Wielkopolskich w Rynarzewie. Spis mieszkańców internowanych do obozu jenieckiego Altdamm w styczniu 1919 roku, poz. 17 Gucza B.; J. Jankowski, Swastyka nad Szubinem, Poznań 1961, Lista pomordowanych, poz. 73, Gucza B. (rozstrzelany 29.10.1939 r. ).

powrót do poprzedniej strony | do góry