Powstańcze biografie

Turostowski Franciszek

Turostowski Franciszek (1901-1987), s. Jana, zawodowego flisaka, i Apolonii z domu Lemke. Ur. 7.09.1901 r. w Paulinie, w dawnym powiecie szubińskim. W wieku 6 lat podjął naukę w szkole powszechnej. Uczestniczył w 1906 r. w strajku szkolnym, domagając się wprowadzenia języka polskiego. W wieku 14 lat opuścił mury szkolne. W latach 1915-1918 pracował jako pisarz w majątku niemieckim. Ze względu na wiek nie został zmobilizowany do armii niemieckiej. W styczniu 1919 r. przystąpił do Powstania Wielkopolskiego. Zaciągnął się do kompanii kcyńskiej pod dowództwo ppor. Jana Sławińskiego. Walczył na froncie północnym Powstania Wielkopolskiego, m.in. pod Kowalewkiem, Gromadnem i Paterkiem. W czasie walk 2.02.1919 r. pod Rynarzewem dostał się do niewoli i trafił do obozu jenieckiego w miejscowości Szczecin-Dąbie (niem. Altdamm). Z niewoli wrócił 30.06.1919 r. Po powrocie do domu uznany został za niezdolnego do pełnienia dalszej służby wojskowej. W 1924 r. kontynuował naukę w Państwowym Gimnazjum Rolniczym w Bydgoszczy. Naukę ukończył w 1926 r. ze stopniem ekonomista rolnik. Następnie odbywał praktykę rolną na majątkach ziemskich. W latach 1929-1937 pracował w Urzędzie Powiatowym w Szubinie, w wydziale związanym z weterynarią, doglądał zdrowia bydła i trzody chlewnej. Mieszkał wówczas w Sipiorach. Był członkiem Towarzystwa Powstańców i Wojaków. W latach 1924-1939 należał do Stronnictwa Chłopskiego.
W pierwszych dniach września 1939 r. wraz z rodziną ruszył w kierunku Inowrocławia. W Mogilnie przyłączył się do grupy osób, która podjęła się obrony miasta. Wrócił w rodzinne strony 7.09.1939 r. W Sipiorach został aresztowany. Trafił do więzienia w Inowrocławiu, gdzie przebywał do 31.12.1940 r. W więzieniu wielokrotnie bito go do nieprzytomności i głodzono. Następnie skierowany do pracy przymusowej przy budowie dróg w okolicy Kcyni. 10.07.1941 r. zwolniony z obozu pracy i następnego dnia rozpoczął pracę u Niemca Manske w Palmierowie.
Po wyzwoleniu wrócił w rodzinne strony. Zaangażował się w organizację Zarządu Gminnego w Łankowicach, którego też był do 1947 r. pracownikiem na stanowisku sekretarza. Po 1947 r., mając przygotowanie rolnicze, pracował jako kierownik PGR Chwaliszewo. Zamieszkał w Ujeździe pod Kcynią. W 1956 r. ze względu na stan zdrowia zrezygnował z tej pracy i zatrudnił się w cukrowni w Nakle jako inspektor rejonowy. W 1965 r. przeszedł na emeryturę. Członek PPR, a następnie PZPR. Od 1952 r. członek ZBoWiD-u. Na potrzeby ZBoWiD-u wystąpił o zaświadczenie do Centralnego Archiwum Wojskowego w Warszawie, które potwierdziło jego udział w powstaniu. CAW zaświadczyło, że przed 1939 r. Franciszek Turostowski był zweryfikowany jako powstaniec wielkopolski i ujęty w ewidencji Biura Historycznego DOK VII w Poznaniu pod nr 20902. W kcyńskim kole ZBoWiD-u pracował jako sekretarz w latach 1953-1963. W Zarządzie Oddziału w Szubinie był wiceprezesem w latach 1953-1965. Po przeprowadzce do Bydgoszczy wstąpił w szeregi koła nr 7, gdzie również aktywnie działał. Udzielał się podczas spotkań z młodzieżą szkolną, harcerzami i żołnierzami w Bydgoszczy. Dał się poznać też jako wspaniały mówca i gawędziarz. W 1985 r. był kandydatem do miana Laur Pokoleń.
Laureat wielu odznaczeń, m.in.: Wielkopolskiego Krzyża Powstańczego (1957), Srebrnego Krzyża Zasługi (1959), Odznaki Grunwaldzkiej (1960) czy Krzyża Kawalerskiego Orderu Odrodzenia Polski (1965). Zmarł 30.09.1987 r.

autor publikacji : Kamila Czechowska

bibliografia : Archiwum Zarządu Oddziału ZKRP i BWP w Bydgoszczy. Obecnie w CAW w Warszawie; S. Kłodziński, Powiat szubiński, Szubin 1935 r.

powrót do poprzedniej strony | do góry