Powstańcze biografie

Reysowski Maksymilian

Reysowski Maksymilian (1898-1942), s. Juliana i Walerii z domu Marchlewskiej. Ur. 14.04.1898 r. w Białośliwiu niedaleko Wyrzyska. Wychowywał się i edukował w Nakle oraz w Potulicach. Ojciec jego początkowo parał się kupiectwem, później dzierżawił tartak w Gorzeniu nieopodal Potulic, a pod koniec 1919 r. wykupił od niemieckiej rodziny Falkenberg majątek w Chobielinie nad Notecią i spichlerze w Nakle. Od 1922 r. do wybuchu II wojny światowej był też członkiem zarządu cukrowni w Nakle.
W 1907 r. młody Maksymilian, po ukończeniu kilku klas szkoły powszechnej, rozpoczął edukację w nakielskim gimnazjum męskim. Jego kolegami szkolnymi byli wybitni regionalni działacze niepodległościowi, późniejsi powstańcy wielkopolscy i budowniczowie niepodległej ojczyzny tacy jak: Józef Codrow, Edmund i Wiktor Bartkowscy, Kazimierz Rybka, Kazimierz Susała, Mieczysław Bronicki, Teofil Spychała, Stefan Żmidziński, Zygmunt Kaletka, Wacław Pieniążkiewicz, Jan Sławiński czy Teodor Mindak. W 1916 r., po osiągnięciu pełnoletności i zdaniu matury, Reysowski powołany został do niemieckiego wojska i skierowany na front. Za okazane męstwo odznaczono go Krzyżem Żelaznym II kl., a służbę wojskową ukończył w stopniu feldwebel (sierż.).
Jego powrót do domu niemalże zbiegł się z momentem wybuchu Powstania Wielkopolskiego. Zweryfikowany przez powstańcze Dowództwo Główne w Poznaniu w stopniu sierż., uczestniczył w działaniach frontu północnego w okolicach Nakła. Przydzielony do oddziału trzeciewnickiego dowodzonego przez Piotra Belzerowskiego, a następnie do kompanii wyrzyskiej baonu kcyńskiego dowodzonego przez ppor. Jana Sławińskiego, późniejszego swojego szwagra, walczył na odcinku nakielskim i kcyńskim podczas niemieckiej kontrofensywy w styczniu i lutym 1919 r. Brał też m.in. udział w bitwie o Ślesin, w walkach pod Szczepicami i w bitwie z pociągiem pancernym pod Studzienkami. Po zakończeniu działań powstańczych otrzymał przydział do 9. Płk. Strzel. Wlkp. Na początku 1920 r. uczestniczył w przejmowaniu przez Polaków z rąk niemieckich Pomorza, a następnie z macierzystą jednostką brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej.
W latach 20. odbywał praktyczną naukę zarządzania rolnictwem w dobrach hrabiny Anieli Potulickiej. Następnie w latach 1928-1931 dzierżawił folwark Kraczki należący do dóbr rodziny Bnińskich z Samostrzela. W 1931 r. przeniósł się do Łabiszyna, gdzie wydzierżawił młyn wodny na Noteci. Poświęcił się działalności społecznej i samorządowej, m.in. zostając członkiem Rady Miejskiej w Łabiszynie oraz członkiem rady nadzorczej miejscowego banku. W 1934 r. wstąpił do Związku Weteranów Powstań Narodowych R.P. 1914/1919. Trzy lata później ożenił się z Barbarą Powałowską (1916-1990), z którą doczekał się 2 dzieci, syna Mariana i córki Danuty. W 1939 r., tuż przed wybuchem wojny, otrzymał dyplom honorowy odznaki frontu północnego, przygotowany na obchody dwudziestolecia przejęcia Pomorza, a osobiście podpisany przez gen. Józefa Hallera. Na dyplomie widniała data 10.02.1940 r.
Po wkroczeniu Niemców do Łabiszyna został przez władze okupacyjne usunięty z młyna i przeniósł się z rodziną do Chobielina. Tam dzięki wstawiennictwu niemieckiej rodziny von Poll z pobliskiego majątku w Samoklęskach Dużych podjął pracę w ojcowskim folwarku zajętym przez niemieckiego treuchöndera o nazwisku Wega, a później przybyłego z terenów łotewskich Thurmana. W 1941 r. ciężko chory, zmuszony został do opuszczenia Chobielina i wraz z żoną i dziećmi powrócił do Łabiszyna. Pozbawiony dostępu do lekarza i lekarstw, zmarł 19.01.1942 r. w wieku 43 lat.
Był szwagrem 2 znanych dowódców Powstania Wielkopolskiego rejonu nadnoteckiego,  Jana Sławińskiego (1895-1981), od 1921 r. męża Heleny Reysowskiej (1900-1981), i Jozefa Muślewskiego (1893-1940), od 1924 r. męża Łucji Reysowskiej (1903-1971).

autor publikacji : Sławomir Łaniecki

bibliografia : Wspomnienia syna Maksymiliana Reysowskiego – Mariana Reysowskiego spisane we wrześniu 2006 r. – w archiwum  autora; Archiwum rodzinne Mariana Reysowskiego; S. Łaniecki, Pałace, dwory i folwarki powiatu nakielskiego, Sępólno Krajeńskie – Nakło 2005; Wspomnienia Konrada Redlaka z okresu pobytu na majątku w Chobielinie, spisane przez Sławomira Łanieckiego 17.12.2004 r.

powrót do poprzedniej strony | do góry