Edukacja

Pożółkłe fotografie – scenariusz programu z okazji rocznicy Powstania Wielkopolskiego

Temat: Pożółkłe fotografie

Scenariusz programu z okazji rocznicy Powstania Wielkopolskiego


Scenografia: Po środku sali stoi scena, przed nią ustawione są dwa małe stoliki,
na których ustawiono świeczniki. Po bokach sali zawieszone są
zdjęcia z okresu powstania. Z boku ustawiona jest rama, na której
zawieszono rysunek węglem przedstawiający kcyńską uliczkę i
biegnących powstańców. Na scenie zawieszono tytuł akademii,
portret I. Paderewskiego oraz flagę bioło-czerwoną.


SCENA I

(muzyka – Koncert fortepianowy e-moll F.Chopin – fragment)

Osoba 1
Na oczach świata
Otwartych szeroko
Dzieją się dzieje
Dzieją się dzieje.
Na oczach świata
Otwartych szeroko.

Osoba 2
Próbujemy, jak co roku, przypomnieć tamte dzieje i postawę patronów naszej szkoły – Powstańców Wielkopolskich. Tym razem ku temu okazja szczególna. Trzeba nam więc pomyśleć, czy coś z dążeń tamtego pokolenia ma dla nas, czyli współcześnie, wartość przydatną; czy jest tylko pielęgnowaną kartą kultury...
Czasem podkreślając jedne sprawy, zapominamy o drugich. Czasem historia cierpi na zanik pamięci, kalendarze uczynnie rozwijają kartki, fakt po fakcie....

Osoba 1
Bo... wieczność sekundami pracowite, jak zwykłe zegary
...tną... tną... tną... tną...
i spadają skrawki życia
po obu stronach drogi

Osoba 2
I ......... fotografie!
Tylko fotografie nie liczą się czasem!!!
Zobacz!
Do dziś tkwi ich cień
I ciągle czeka aż im powiesz:
...Kiedy to było? Co się wtedy zdarzyło?
...O, krajobraz, co już dawno przeszedł w historię,
ale dusza...
ona wędruje
po drogach ojców
i spina klamrą tamte lata
osiemnaste i dzisiejsze,
bo............
...
aż do ostatka swoich cech żyjemy
I doświadczenia w cyfrach i wymiarach
Figurujemy w kalkulacji świata...
.. Jeden po drugim. Krok za krokiem...
To samo..: przedtem, teraz, potem...

Osoba 3
Fotografie?...
Widzimy bohatera:
Jakże podobny w swym milczeniu
Do świata uśpionego teraz,
Cieniem wspartego na ramieniu daty,
Co z kurzu szaf wyrasta.
..Bo... był sobie raz w kraju niepewnym
pomiędzy datami
zrodzony w niewoli
lecz Polska mu wrzała we krwi...
Był ten, co w słuszności czynu Powstańców uwierzył
I sprawił, że ta ziemia do Polski należy.
Zapamiętać chcę te twarze,
Wiek sędziwy, wasze ręce
Choć na co dzień mam w sztandarze
Wasze imię szczytne wielce!

(chór - ,,Żeby Polska była Polską”)

Osoba 1
Niech ten uroczysty dzień trwa nie tylko dziś. Nie zapominajmy tamtej miłości i powstańczych serc. Każda twarz z tych fotografii przekonuje nas, że...
Bez tej miłości można żyć,
Mieć serce suche jak orzeszek,
Malutki los naparstkiem pić
Z dala od zgryzot i pocieszeń,
Na własną miarę znać nadzieję...
... ziemio ojczysta, ziemio jasna,
Nie będę powalonym drzewem.
Codziennie mocniej w ciebie wrastam
Radością, smutkiem, dumą, gniewem.
Nie będę jak zerwana nić.
Odrzucam pusto brzmiące słowa.
Można nie kochać cię – i żyć,
Ale nie można owocować.
...By na tej twarzy spokój był
i dobroć, i rozumny uśmiech,
naród mój nie żałuje sił,
walczy i tworzy, i nie uśnie.
Pierścienie świetlnych
Lat nad nami,
Ziemia ojczysta pod stopami.
Nie będę ptakiem wypłoszonym
Ani jak puste gniazdo po nim.

Osoba 7
Wiecie, moje rodzinne gniazdo-dom jest trochę pusty, bo nie ma w nim dziadka,
Ale to właśnie on nie był tym wypłoszonym ptakiem. Kiedyś zasnęłam z tą fotografią
Dziadka... I właśnie przyśnił mi się sen.

(muzyka – Preludium F.Chopin.
Dziewczęta siadają swobodnie na scenie – zasłuchane. W trakcie muzyki zapalono świece. Na scenę pada blado niebieskie światło.)


SCENA II

Osoba 7
Był grudzień 1918 roku. Byliśmy w Poznaniu. Byliśmy w jakimś dziwnym pomieszczeniu. Była to jakaś sala koncertowa, a może piwnica... nie wiem. Słyszałam jak do mnie mówił dziadek: Zbliż się dziecino. Wiesz co to jest, tu, przed tobą, na ziemi? To był człowiek. Przed rokiem może dwoma. Człowiek, jak każdy inny. Chodził, jadł, spał, modlił się, może pisał książki, a w każdym razie listy. Lubił przyrodę. Zabili go. Za sławę i ojczy.... Leży tu, pogrzebu odmówiła mu ziemia.

Osoba 8
Nie mam tych wspomnień.
Plączą się w mózgu dawne, nie widziane:
Poznań i radość niecierpliwych pięści_27 grudnia, powstanie
I
Zwycięstwo.
Ale...
Ten nagły pierwszy strzał
I pierwsza krew
Na śniegu, na zdeptanym.
Wtedy jak unisono strun wysokich krzyk:
 – Polacy! Do broni!

Wszyscy
I ruszyli!
Runeli!
Przełamali!!!!!!

(chór – ,,Piechota”)

Osoba 9
Do lawet, dział nie zaprzęgli;
Ulice, drogi, dworce i mosty,
Jarocin, Czarnków, Wolsztyn...
Polami, bezdrożami ziemi, która krwawi,
Na Krotoszyn, na Ślesin, na Rawicz.
Bronią drogo kupioną, zdobycznym karabinem
Wyrąbywali swe prawa w zastarzałym bezprawiu,
A historia jak pociąg pancerny
Wyważali uwięzłą u szyn.

Osoba 10
To był grudniowy dzień – w teatrze szopkę grali...
A w sali zagrzmiał głos: zostaną dzieci, panie,
Mężczyźni na plac – zaczęło się powstanie.
Na Ritter Strasse padł od kuli wroga,
Na bruku skrzepła krew konającego,
W grudniowy dzień – zwycięskiej walki
Za wolność i niepodległość.

Osoba 11
JA potem...
Potem...
Padły strzały
Jak spełniony wyrok
Zaterkotały w oknach
Kulomioty,
Ktoś się już zmagał
W walce wręcz z Niemcami,
Ktoś z bruku podniósł
Tę biało-czerwoną
Ktoś padł...
Po jakimś czasie bitwa skończona.
...Jedna z pierwszych bitew.

Osoba 12
Dziś jak ci pokażę ulicę tego miasta,
Nie pytaj kto strzelał pierwszy.
Iskra zawsze znajdzie
Swą drogę do prochu.
 

(chór – ,,Rota”)

Osoba 7
Tak, tak w tym śnie opowiadał mi dziadek. A ja siedziałam w kącie skulona, zatykając uszy.
Wtedy on podszedł do mnie w tym mundurze i zaczął głaskać mnie po głowie.
...
Obudziłam się, czując wciąż to głaskanie i słysząc oddalający się głos dziadka, który mówił:
Niech cię nie niepokoją
Cierpienia twe i błędy
Wszędy są drogi proste
Lecz i manowce wszędy!
... o to chodzi jedynie,
by naprzód wciąż iść śmiało
... zostanie? Zostanie po nas
kamień z napisem?
...tu ...tu ...taki a taki?
Każdy z nas jest Odysem
Co wraca do swej Itaki!
KAŻDY?... Odysem?... Itaki?...

SCENA III

(muzyka – Nokturn  F. Chopin)

Osoba 4
Czy cofnąć z powrotem
Czas już dokonany?
Na końcu faktów
Pytania stawiać...
A może wykrzykniki?
Kropla niepewności
Wyraźnie się kłóci.
Z wątkami splątanych niepewności.

Osoba 3
Można jednak spróbować
Stare sprawy odmienić
Przez szczęśliwe przypadki
I ludzi stopniować
Przez uczucia wyższe
Złym okolicznościom
Odjąć miejsce i przyczynę.
Można także
Z ułamków szczęścia
Most zbudować
Przez rzekę zapomnienia...
Albo...

Osoba 4
Tamtą miłość dla ojczyzny
Zabrać ze sobą jak chleb codzienny
Tamte trudy, tamte blizny
Przechowywać jak skarb bezcenny.
I nie zagłuszać tych głosów,
Które wołają:
Ucz się śmierci na pamięć!
Zgodnie z zasadami pisowni
Wyrazów martwych.
Pisz ją łącznie
Jak Rzeczpospolita...
Nie dziel jej
Pomiędzy umarłych
Jesteś wybrańcem bogów.
Ucz się śmierci wcześnie.
Miłość do ojczyzny
Też bywa śmiertelna.
Przepytaj siebie!
Przepytaj... no żywo!

Osoba 5
Pod dyktando?
Żeby tylko ne popełnić błędu?
Naród
Nie pisać przez tłum otwarty.
Wiedzieć,
Kiedy zamykać, a kiedy otwierać
Usta.
Milczeć,
Ale z jakiej litery?
Odmieniać się,
Ale nie przez przypadki!
Uważać, aby miłość nie napisać oddzielnie
Tak jak czarna jagoda, albo pierwszy lepszy.
Czujnie
Po pewnych datach postawić kropkę
Przy innych
– minutę ciszy...
...Uważać!
Uważać, aby życie nie napisać na skróty.

(chór – ,,Cześć polskiej ziemi, cześć”)

Osoba 6
Był już taki egzamin z historii...
Oni w roku dziewiętnastym
Padli w walce z wrogiem,
Aby dzień wolności nastał
Dla ojczyzny drogiej.
Czy pozostał po nich tylko uroczysty cmentarz?
I... ta złota sosna na cmentarzu,
Która trzyma straż przy szańcu,
Ich ostatnim na tej ziemi...
Przy grobie Powstańców?

Osoba 7
Chyba NIE. Zostało po nich coś więcej, pozostawionej przez mojego dziadka:
Gdy przystaniecie przed nami, włożymy wam w serca, jak w urny, wspomnienia, co łączą nas bez względu na wiek i kasty. Gdy płonąć będziem słowami, nie myślcie, że wdzielim koturny, bo kto nie płonie, gdy wspomni – ROK OSIEMNASTY!

(chór – ,,Miejcie nadzieję”)

Program artystyczny wystawiono dnia 16 lutego 2004 z okazji powiatowych obchodów rocznicy Powstania Wielkopolskiego w Kcyni.

Scenariusz: Dobromiła Siewkowska – nauczyciel sztuki
Violeta Radomska – nauczyciel języka polskiego
w Gimnazjum im. Powstańców Wielkopolskich w Kcyni.

autor publikacji : Dobromiła Siewkowska, Violeta Radomska

powrót do poprzedniej strony | do góry