Aktualności

Epitafium dla Powstańca Wielkopolskiego

data: 2012-04-12, autor: Kamila Czechowska

Epitafium dla Powstańca Wielkopolskiego

Czyja to wysoka postać wyłania się tam z mroku Wielkopolskich Powstańców ulicy,
nie bacząc ani mrozu, zawiei, wczesnego poranka, ani też snu nieodwracalnej straty,
gdy tak podąża wiernie swym zwyczajem do Świętego Michała na grudniowe roraty?
Czy nie ciąży jej jeszcze to brzemię lat minionych i długi, stary płaszcz futrem podbity,
tak jak niegdyś w pruskiej armii ów szynel w kolorze feldgrau, tylko wiatrem podszyty?

*
Nie straszny był Mu ongiś w cesarskiej armii od granic Rumuni po Francję bojowy szlak,
kiedy pruski, czarny orzeł tak ze strachu drżał, a ciężki ołowiany deszcz w okopy się lał.
Jeszcze nie do końca ucichły Wielkiej Wojny gromy, zawierucha i Rzeszy odwrotu strzały,
a On w ochotnicze się zaciąga szeregi, prowadzące do wielkopolskiego zwycięstwa chwały.

*
Jego dłonie z dotykiem żelaza już za młodu oswojone, wówczas także do walki zmuszone z pruskim karabinem,
nie spoczęły ani w tej z obcego obowiązku potrzebie, ani też w Powstaniu, tam pod Rynarzewem i Szubinem.
Wierny biało-czerwonej kokardzie na sercu, udowodnił po stokroć, że był swych Pobiedzisk godnym synem.
Wreszcie mógł potem zamienić oręż tego zwycięstwa, dla codziennej pracy w cnocie wytrwałości i męstwa.
Dla rodziny i Ojczyzny w trudzie mielił ziarno Boże, o chleb powszedni walcząc z pokorą i bez słów przekleństwa.

*
Witałeś Irenę, matkę Twoich dzieci, słowami: „Gelobt sei Jesus Christus“, gdyż to On był Twoim
Panem,
a ja dzisiaj żałuję, że zbyt późno mogłem dać po polsku tę właściwą odpowiedź – „na wieki wieków,
amen“!
Milczałeś roztropnym starego wiarusa spokojem, kiedy inni chełpili się dla Polski swej walki i pracy
znojem.
Miałeś nam jeszcze tyle opowiedzieć słowami polskiej sagi spod rodzinnego Pawłowa i tej wiejskiej
strzechy,
a Ty, zamiast wspomnień z rękawa i ołowianych kul z kieszeni, wyciągałeś nam z szuflady …włoskie
orzechy.
i nie jako weteran, a czuły dziadek, kwitowałeś z pobłażliwym uśmiechem nasze chłopięce przewiny i
grzechy.



Dlaczego odszedłeś więc z powstańczego szeregu tak bezgłośnie w tamtą grudniową noc, o wiele lat za wcześnie?
Przecież sam Premier Paderewski chciał Ciebie znowu dla chwały Polski zawołać tam pod Bazar raz
jeszcze.
Spoczywasz tak już od lat w spokojnej kotlinie Dolnego Cmentarza, bez złotych liter i ze spiżu czarnej
tablicy
i tylko jeszcze pociągi salutują Tobie nocą, tysiącami wożąc nieme zastępy towarzyszy z pobiedziskiej okolicy.
Tych, którzy wtedy poszli wraz z Tobą do wyśnionej przez Was, okupionej polską krwią, nadnoteckiej
Stolicy
*
Stojąc wtedy nad trumną Bohatera w tej zimnej Świętego Ducha kostnicy,
nie zdążyłem nawet złożyć Tobie hołdu, ani mojej harcerskiej obietnicy.
Trzy słowa: Bóg, Honor, Ojczyzna – to niegdyś Twoi i moi dzisiaj sternicy,
z Twojego testamentu przeto czerpię tę wielką siłę, jak ze zdroju krynicy.
Pomny Twej prawości oraz wobec bliźnich i Ojczyzny czystego sumienia,
za Twój dla naszej Wolności wkład, dla sprawy polskiej poświęcenia,
obiecuję Tobie wieczną pamięć i oddaję na Twej Victorii chwałę moją cześć,
pisząc dla potomnych jako Epitafium dla Powstańca ten oto skromny wiersz.

Memu Dziadkowi, ppor. rez. Franciszkowi Górskiemu,
w 40. rocznicę Jego śmierci -
wnuk Karol Górski Poznań, grudzień 2011

Komentarz do wiersza                                                                                                                                               Epitafium poświęcone jest mojemu Dziadkowi, ppor. rez. Franciszkowi Górskiemu, z Pobiedzisk (ur. 1899 r. w Pawłowie pod Gnieznem – zm. 15.12.1971 r. w Pobiedziskach), jako byłemu żołnierzowi armii pruskiej, a następnie uczestnikowi Powstania Wielkopolskiego 1918/1919 na froncie północnym, biorącemu udział m.in. w bitwach o Szubin i Rynarzewo.
Franciszek Górski przeszedł w latach 1915 -1918 jako saper całą kampanię wojenną na froncie wschodnim i zachodnim (m.in. w Rumunii i Francji) w ramach jednostki wojskowej z Gniezna. Tak jak żona Jego, Irena, jako poddany pruski biegle władał językiem niemieckim w słowie i piśmie.
Przed I wojną światową mieszkał wraz z rodzicami w Pobiedziskach (Pudewitz, Kreis Posen-Ost), a przed, w czasie II wojny światowej i po wyzwoleniu z okupacji hitlerowskiej pracował jako główny mechanik w miejscowym młynie miejskim. Do czasu swojej śmierci mieszkał w małym domku przy ul. Powstańców Wielkopolskich. W Pobiedziskach w swoim ogrodzie pielęgnował 2 ogromne, posadzone jeszcze w XIX w., orzechy włoskie, obdarowywując sowicie przy każdej okazji swoich wnuków ich owocami.
Umarł 15.12.1971 r. w Pobiedziskach. Niedaleko miejsca Jego spoczynku, w dolnej części cmentarza w Pobiedziskach, przebiega linia kolejowa relacji Poznań – Bydgoszcz, którą mój Dziadek i Jego kompanii udali się w rejon walk powstańczych na ziemi nadnoteckiej. Oprócz wspomnianego w wierszu kościoła parafialnego pw. św. Michała Archanioła w Pobiedziskach znajduje się jeszcze drugi kościół parafialny pw. Świętego Ducha (do 1945 r. kościół ewangelicki w Pobiedziskach) wraz z kostnicą parafialną, która do końca XX w. obsługiwała miejscowe pochówki.

powrót do poprzedniej strony | do góry | pozostałe aktualności